کارگاه مجازی قصه‌گویی با موضوع نقالی و شاهنامه‌خوانی

به گزارش سحاب پرس به نقل از روابط عمومی اداره کل کانون فارس، در ابتدای این کارگاه، بهزاد پاکدل با اشاره به ریشه و معنای کلمه نقالی گفت: کلمه نقل عربی است به معنای گفتگو، روایت، قصه‌گویی و اخبار‌گویی و اگر بخواهیم تاریخی را برای نقالی در نظر بگیریم باید گفت که نقالی ریشه بسیار طولانی دارد؛ بسیاری از بزرگان اعتقاد دارند از وقتی بشر روی کره خاکی پا گذاشت نقالی وجود داشته است، اما آنچه به عنوان نقالی مد نظر است به زمان پیشدادیان می‌رسد.
این پژوهشگر به اقسام نقالی(مناقب‌خوانی، حمزه‌خوانی، چاووش‌خوانی، مداحی ومدیحه، روضه‌خوانی، شمایل‌گردانی، پرده‌خوانی و قصه‌گویی) اشاره کرد و گفت: نقالی شیوه‌ی اختصاصی روایت‌گری و نمایشی است اما در حوزه نمایش قرار نمی‌گیرد.
این نویسنده درباره تفاوت نقالی و شاهنامه‌خوانی هم گفت: شاهنامه‌خوانی یک شیوه خنیاگری است؛ شاهنامه مبتنی بر نظم است که بیت به بیت خوانده می‌شود و شاهنامه‌خوان موظف است بیت‌‌ها را با حفظ امانت بخواند اما نقال به شیوه‌ نثر اجرا می‌کند.
این کارگردان و بازیگر نمایش در ادامه بر لزوم فراگیری فنون و انواع نقالی و تقویت گفتار و حرکت برای قصه‌گو تاکیدکرد. او درباره‌ی استفاده از تکنولوژی و اهمیت آن در نقالی و شاهنامه‌خوانی صحبت کرد و گفت: یک نقال باید به هنرهای مختلف مسلط باشد، اهداف را دسته‌بندی کند و بعداز تعیین هدف، شخصیت خاص آن را بیابد، بنویسد و در آخر روایت کند.
پاکدل در بخش دیگری از سخنانش به مکتب‌های هنر نقالی اشاره و سه مکتب نقالی (خراسانی، اصفهان، تهران) را برشمرد و گفت: سرآمد بزرگان این سه مکتب در قرن گذشته مرحوم سید مصطفی سعیدی در مکتب خراسانی، مرحوم مرشد زریری اصفهانی در مکتب اصفهان و مرحوم مرشد ولی‌اله ترابی در مکتب تهران بودند.
شاهنامه‌خوان لرستانی اقسام نقالی و و تفاوت و شباهت آن با قصه‌گویی و پرده‌خوانی را هم توضیح داد و با اجرای یک نقالی، مراحل ۶ گانه‌ی این هنر (پیش نقل‌خوانی، لحن‌خوانی، مناسبت‌خوانی، متعاقب‌خوانی، گریز و پایبند‌خوانی) را به شکل عملی برای شرکت‌کنندگان در گارگاه شرح داد.
پاکدل اعضا و مربیان قصه‌گو را به تقویت مهارت‌هایی همچون: منش و مرام قصه‌گویی، حضور در محضر استادان خوب، تقویت قدرت بیان و مطالعه‌ی کتاب‌های ارزنده از شاعران و نویسندگان قدیم و جدید توصیه کرد تا بتوانند به اجرای مناسب و شایسته در حوزه نقالی و قصه گویی برسند.
این قصه گو درباره سخنوری هم گفت: محتوای سخن، رکن اصلی سخنوری است که در هنر نقالی بسیار مهم وتأثیرگذاراست. بر این اساس یک نقال و پرده‌خوان باید گفتار درست و استفاده از واژه‌های مناسب را همیشه در نظر داشته باشد.
کارگاه مجازی قصه‌گویی کانون فارس با پرسش و پاسخ اعضا و مربیان و بهزاد پاکدل ادامه یافت.
سعید رضا کامرانی، سرپرست اداره کل کانون فارس نیز با حضور در این کارگاه مجازی، با اشاره به جایگاه ارزنده هنرهای فاخر از گذشته تا به امروز گفت: ما مدیون وجود هنر و هنرمند هستیم. تاریخ همیشه از هنرمندان به عنوان تأثیر‌گذارترین افراد یاد کرده است ماندگارترین‌ها در قالب هنر ارائه شده‌اند. هنر حتی تأثیر کلام خدا را هم بیشتر کرده؛ وقتی یک قاری با صوت زیبا قرآن را تلاوت کند بی‌شک تأثیرگذاری آن را بیشتر خواهد کرد.
کامرانی افزود: در طول تاریخ داستان‌های زیادی با وجود هنر نقالی ماندگار شده‌اند؛ نقالی میراث فرهنگی و هنری ماست. شاید بتوان گفت که قدمت هنر نمایش به افرینش و خلقت انسان بر می‌گردد و مردمان هر روزگاری در همه‌ی ادوار تاریخ از قالب هنر نمایش برای انتقال پیام و ارتباط با مخاطب خود استفاده کرده‌اند.
در این راستا شیوه نمایش نقالی و پرده‌خوانی از قدیمی‌ترین هنرهای نمایشی به شمار می‌رود که در آن، نقالان به اجرای آهنگین داستان‌های مذهبی، اخلاقی، حماسی و اساطیری مانند داستان غم‌انگیز مرگ سیاوش، غم‌نامه‌ی رستم و سهراب و در ادامه تعزیه و نقالی در مورد قیام امام حسین علیه‌السلام پرداختند.
سرپرست کانون فارس در ادامه گفت: در گذشته‌های دور که رسانه‌ها و فن‌آوری‌های امروزی وجود نداشت نقالی رواج و کاربرد زیادی داشت و مردم در میادین شهرها و روستاها، و قهوه خانه‌ها و مکان‌های مناسب جمع می‌شدند و از این هنر استفاده بهره می‌بردند.
کامرانی در پایان گفت: هنرمند نقال باید آن‌قدر بر کار خود مسلط باشد که بتواند بدون صحنه‌آرایی و موسیقی و تشریفات خاص، فقط با گفتار و زبان یعنی تنها با صورت و حرکت به بهترین شکل با مخاطب ارتباط برقرار و پیام را منتقل کند.