صنعت گردشگری به‌عنوان متنوع‌ترین و بزرگ‌ترین صنایع در جهان، مهم‌ترین منبع درآمد و ایجاد فرصت‌های شغلی برای بسیاری از کشورهای دنیا است این صنعت که به‌عنوان موتور توسعه از آن نام‌برده می‌شود، به علت اهمیتی که ازنظر اقتصادی، اجتماعی دارد روزبه‌روز بیشتر موردتوجه قرارگرفته و دولت‌ها به آن اهمیت می‌دهند و امروزه یکی از پایه‌های اصلی و استوار اقتصاد جهان و ازجمله صنایع مهم با رشد سریع در توسعه اقتصادی جهان است که با ایجاد بالاترین میزان ارزش‌افزوده به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم می‌تواند سایر فعالیت‌های اقتصادی و فرهنگی را تحت تأثیر قرارداد.
در تقسیم‌بندی جهانی پس از نفت و خودروسازی، صنعت گردشگری در رده سوم قرار می‌گیرد.
صنعت توریسم از دو سو عمده حائز اهمیت بسیار است، نخست، موجبات آشنایی ملل با دیگر فرهنگ‌ها، نژادها، اقوام، سرزمین‌ها، گویش‌ها را فراهم می‌کند و دوم، ازنظر اقتصادی به‌عنوان یک منبع تأمین درآمد و ارز محسوب می‌شود.
کشورهای مختلف جهان در سایه برخورداری از امکانات گوناگون و جاذبه‌های متنوع، در پی جذب و جلب جهانگردان به‌سوی خویش هستند.
گردشگری در حال حاضر در حال تبدیل‌شدن به یکی از ارکان اصلی اقتصاد تجاری جهان است و بسیاری از برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران توسعه، از صنعت گردشگری به‌عنوان رکن اصلی توسعه پایدار یاد می‌کنند.
صنعت گردشگری با ویژگی‌های خاص خود، صنعتی پویا با آینده‌ای روشن تلقی می‌شود. سرمایه‌گذاری در این صنعت در تمام کشورهای دارای جاذبه‌های جهانگردی روبه افزایش است.
امروزه جذب گردشگران خارجی به رقابتی فزاینده در بین نهادهای درگیر در صنعت گردشگری تبدیل‌شده است، زیرا این صنعت نه‌تنها در پیشبرد اقتصاد ملی و درآمدهای ارزی نقش دارد بلکه صنعتی پاکیزه و عاری از آلودگی و درعین‌حال ایجادکننده مشاغل جدید است.
گردشگری برای کشورهای دارای جاذبه‌های جهانگردی نظیر ایران می‌تواند به مهم‌ترین منبع کسب درآمد ارزی تبدیل شود. مشروط بر اینکه برنامه‌ریزی صحیح و همه‌جانبه توأم با آینده‌نگری برای آن تنظیم و اجرا شود.
متأسفانه در کشور ما، صنعت توریسم چنان‌که شایسته است گسترش و توسعه‌نیافته است. باوجودی که در تمامی برنامه‌های توسعه سالیان اخیر بر رهایی از اقتصاد تک‌محصولی متکی بر صادرات نفت تأکید شده ولی در مقام عمل موفقیت و کامیابی قابل‌توجه و ملموس و محسوسی در این زمینه به دست نیامده است.
رشد و توسعه صنعت توریسم در ایران به‌عنوان یکی از راهکارهای عملی رهایی از اقتصاد تک‌محصولی و متنوع‌سازی منابع درآمدی کشور باید بیش‌ازپیش موردتوجه برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران کشور قرار گیرد.
بدون شک امروزه صنعت گردشگری به‌عنوان صنعت جهانی، رشد سریعی در اقتصاد جهان داشته که درنتیجه افزایش نرخ رشد سالانه از تولید ناخالص ملی در سطح جهان، صادرات، تجارت جهانی و خدمات، سهم گردشگران بین‌المللی در فعالیت اقتصادی جهان نیز به‌طور مداوم بالا رفته است.
سرمایه‌گذاری جهانی در صنعت گردشگری حاکی از آن است که گردشگری صنعتی از زمره صنایع توزیع‌کننده درآمد است و هنگامی‌که جهانگرد وارد کشور می‌شود، در مقابل خدماتی که به وی ارائه می‌شود، باید هزینه پرداخت کند و این پرداخت ارزی خواهد بود، لذا این صنعت می‌تواند جایگزین اقتصاد تک‌محصولی یعنی درآمد نفتی گردد. اینکه امروزه مشاهده می‌شود که کشورهای صنعتی اروپا و آمریکا تمام نیرو و توان خود را به‌منظور جذب جهانگرد به کار می‌گیرند، موید جایگاه این صنعت در اقتصاد است، عایدی حاصل از گردشگری پایدار و درعین‌حال امکان بهره‌برداری از آن در کوتاه‌مدت فراهم است. همچنین اشتغال‌زایی در این صنعت بالا بوده و نیروی انسانی موردنیاز آن محتاج به آموزش بلندمدت نیست.
امکانات موجود در ایران نشان می‌دهد که ایران ظرفیت پذیرایی بیش از ۲ الی ۳ میلیون گردشگر خارجی را در سال دارا است و این صنعت بعد از صنعت نفت، مهم‌ترین گزینه برای درآمد ارزی در کشور خواهد بود. چون کشور ایران در این موارد یک موقعیت بسیار استثنایی و ممتاز ازنظر جذب جهانگرد داشته که درآمدهای ارزی هنگفتی را به دنبال خواهد داشت و موضوعات موردعلاقه جهانگردان در ایران به فراوانی یافت می‌شود که ازجمله طبیعت زیبا با خصوصیات اقلیمی و آب و هوایی ویژه، مردمی بافرهنگ و تمدن کهن، آداب‌ورسوم و سنن باستانی و اسلامی و اماکن بسیار قدیمی با سبک معماری بی‌نظیر که در کمتر کشوری می‌توان پیدا کرد.
از طرفی کشور ایران یکی از پنج کشور مهم جهان در عصر حاضر است که آثار و آداب و سنن باستانی در حدی قابل‌توجه وجود دارد و تنها کشوری است که با داشتن این‌همه جاذبه‌های جهانگردی، بخش صنعت جهانگردی را به‌راحتی می‌توان در آن مقبول ساخت.
بر اساس تجربیات حاصله در این زمینه عده‌ای از دست‌اندرکاران بخش صنعت توریسم معتقدند که هر یک نفر جهانگرد که وارد کشور می‌شود برابر با صدور صدها بشکه نفت برای کشور ایران سودآور است و برای تحقق این امر مهم و حیاتی مشارکت تمامی افراد و مسئولان دست‌اندرکار بخش توریست و صنعت جهانگردی را می‌طلبد.
گردشگری شهری مهم‌ترین روش‌های کسب درآمد شهرداری‌ها، وابسته به عوارض ناشی از ساخت‌وساز و مواردی مانند آن است.
شهرداری‌ها با ادامه دادن همین راه و روش، با مشکلات و معضلات درآمدی مواجه خواهند شد. برای درآمدزایی پایدار، سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف و گردش مالی در حوزه‌های مختلف مناسب‌ترین راه‌حل است.
یکی از حوزه‌هایی که «صندوق‌های سرمایه‌گذاری شهرداری‌ها» می‌توانند بر اساس آن به کسب درآمد بپردازند، «حوزه توریسم و گردشگری» است.
رشد سفرهای کوتاه‌مدت، مقاصد گردشگری مرتبط با آن را به یکی از اصلی‌ترین مراکز توریستی تبدیل کرده است، شناخت مناطق و جاذبه‌های گردشگری برای شهرنشینان جذابیت دارد. در سال‌های اخیرعدم اطمینان شهروندان نسبت به خدمات ارائه‌شده توسط شرکت‌های خصوصی و آژانس‌های گردشگری فضای نه‌چندان مناسبی را ایجاد کرده و شهرداری می‌تواند از این فرصت استفاده کند تا با استفاده از تجارب سایر کشورها در این زمینه، برنامه‌ریزی سفرهای کوتاه‌مدت درون‌شهری را تنظیم کند و به ارائه این نوع خدمات به شهروندان بپردازد.
با توجه به آنکه دیگر ظرفیت‌های گردشگری در جهت توسعه بر هیچ‌کس پوشیده نیست، شایسته است شهرداری‌ها با نگاهی تخصصی‌تر و جدی‌تر به این قضیه توجه کنند.
