تغذیه سالمندان در دوره شیوع بیماری کووید ۱۹/بخش یک

نکته اساسی در برنامه غذایی سالمندان، مصرف مواد غذایی کم چربی و کم کلسترول مانند شیر و لبنیات کم چرب، کاهش مصرف روغن، کره، خامه و موارد مشابه است. کم نمک و پرفیبر بر اساس هرم غذایی است.

به طور کلی با افزایش سن نیاز به انرژی به علت کاهش تحرک بدنی کم می شود و در دوران قرنطینه خانگی پیشگیری از بیماری کووید ۱۹ که تحرک بدنی کمتر هم شده است، برای محدود کردن دریافت انرژی، لازم است غذاهای کم حجم و غنی از مواد مغذی بیشتر مصرف شود و مصرف مواد شیرین و چربی ها نیز کاهش یابد.

مصرف کافی منابع غذایی پروتئین برای تقویت سیستم ایمنی بدن ضروری است. بنابراین سالمندان باید پروتئین موردنیاز بدن خود را از منابع غذایی حاوی پروتئین مانند گوشت های کم چربی، مرغ، ماهی، سفیده تخم مرغ، فرآورده های لبنی بدون چربی یا کم چربی (شیر، ماست، پنیر) تامین کنند.

حبوبات نیز از منابع گیاهی پروتئینی هستند که اگر با غلات مصرف شوند تمامی نیاز بدن به پروتئین را تامین می کنند. به طور کلی مصرف روزانه دست کم دو واحد از گروه گوشت و تخم مرغ و یک واحد حبوبات برای تامین پروتئین موردنیاز سالمندان لازم است.

جذب کلسیم و ویتامین D در سالمندان کاهش می یابد که خود اثر مخربی بر سلامت استخوان ها دارد و سبب افزایش احتمال شکستگی های استخوانی می شود. به این دلیل مصرف روزانه مکمل کلسیم یا کلسیم D و یا مصرف ماهانه مکمل ۵۰هزار واحدی ویتامین D مطابق با دستورالعمل های وزارت بهداشت ضروری است.

علاوه بر آن، مصرف دست کم دو واحد از گروه شیر و لبنیات که
از منابع غنی کلسیم هستند توصیه می شود. در برخی افراد که دچار عدم تحمل گوارشی شیر تازه هستند، لازم است روزانه جایگزین های شیر مثل ماست و پنیر استفاده شود.

همچنین می توان شیر بدون لاکتوز را در این موارد مصرف کرد. هر واحد از این گروه برابر است با یک لیوان شیر یا یک لیوان ماست یا ۴۵ تا ۶۰ گرم پنیر (به اندازه دو قوطی کبریت).

دریافت کافی ویتامین D نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن و مقابله با کرونا ویروس کووید ۱۹دارد.

در سالمندان توانایی جذب ویتامین B۱۲ نیز کاهش می یابد. برای پیشگیری از کمبود این ویتامین که موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن می شود، لازم است مقدار مناسبی از گوشت قرمز، ماهی، شیر و تخم مرغ روزانه مصرف شود.

کمبود ویتامین B۶ به علت های مختلف در این سنین شایع است، زیرا با بالا رفتن سن سوخت و ساز این ویتامین افزایش و جذب آن کاهش می یابد. از طرف دیگر مصرف ناکافی گوشت دریافت این ویتامین را نیز کاهش می دهد.

مصرف روزانه منابع غنی این ویتامین از جمله انواع گوشت، شیر، تخم مرغ، حبوبات و غلات کامل (سبوس دار) به تامین این ویتامین و تقویت سیستم ایمنی بدن سالمندان کمک می کند.

• فاطمه شفیعی- کارشناس ارشد تغذیه بالینی دانشکده تغذیه و علوم غذایی شیراز