برای سال‌ها موضوع انتقال کارخانه سیمان فارس به خارج از محدوده شهری شیراز به واسطه پیامدهای منفی فعالیت این واحد صنعتی آلاینده مطرح بوده است. موضوعی که در طول این سال‌ها دستخوش اما و اگرهای بسیار قرار گرفته و هر بار به دلایل مختلف فرایند انتقال متوقف و یا کند شده و تنها درصد اندکی از کار پیش رفته است.
تسریع انتقال کارخانه سیمان فارس به خارج از محدوده شهر و پیامدهای ناشی از فعالیت این واحد آلاینده مورد تاکید رئیس شورای اسلامی شهر شیراز نیز قرار گرفته به گونه‌ای که وی نطق پیش از دستور یکصد و چهل و سومین علنی صحن شورای اسلامی را به این موضوع اختصاص داد.
دکتر «سید عبدالرزاق موسوی» با اشاره به اینکه کارخانه‌های آلاینده تهدیدی برای سلامتی شهروندان است، می‌گوید: مردم در خصوص وجود کارخانه سیمان در محدوده شهر و آلودگی‌هایی که در محلات مسکونی شهر ایجاد کرده به شدت ناراضی هستند و این نارضایتی را از شیوه‌های مختلف به ما منعکس کرده‌اند.
وی با بیان اینکه سال‌هاست موضوع انتقال این کارخانه به بیرون از شهر مطرح بوده، تصریح می‌کند: صرف مطرح کردن این بحث‌ها که قرار است فضای این کارخانه در بیرون از شهر آماده شود و انتقال کارخانه صورت گیرد، بدون اینکه در عمل اتفاقی رخ ندهد مشکلی را حل نکرده و از شدت نگرانی و نارضایتی مردم کم نمی‌کند.
وی کمیسیون سلامت و محیط زیست شورا و همچنین سازمان‌های صمت، محیط زیست و دانشگاه علوم پزشکی را مکلف می‌داند که گزارش‌های خود در این زمینه را در صحن شورا به مردم ارائه کنند.
ابتدای تیرماه امسال «حیدر آسیابی» دادستان شیراز نیز در بازدید از کارخانه سیمان شیراز بر حساسیت فعالیت این کارخانه تاکید کرده بود و گفت: بنا بر توافق مدیران کارخانه با مسئولان محیط زیست استان مقرر شده بود از سال ۱۳۹۴ تا سال ۱۴۰۲ زمینه انتقال کامل کارخانه سیمان به کیلومتر ۶۲ جاده شیراز- خرامه فراهم شود اما تاکنون تنها ۱۵ درصد فعالیت‌ها انجام گرفته و مسئولان سیمان فارس در انتقال این کارخانه تمایلی نشان نمی‌دهند.
او خاطرنشان کرد: کارشناسان حقوقی سیمان فارس تاکید دارند با انتقال این کارخانه موافق نیستند، اما موافق تغییر کاربری کارخانه سیمان و ایجاد تولیدی دیگر با حفظ اشتغال کارگران هستند در حالی که این موضوع مورد موافقت ما نیست.
دادستان مرکز استان فارس در این بازدید تاکید کرده بود که باید کارگروه ویژه‌ای با حضور همه مسئولان شکل گیرد تا نسبت به اجرای قطعی انتقال این کارخانه به خارج از شیراز که خواسته به حق مردم است جامه عمل پوشانده شود.
تبعات فعالیت کارخانه
گردوغبار ناشی از فرآیند آسیاب کردن مواد اولیه، گازهای متصاعد شده نظیر NOx و Sox که از احتراق سوخت‌های موردنیاز نظیر نفت و زغال‌سنگ برای مشعل کوره حاصل شده، عناصر سنگین موجود در مواد آهکی، رسی و سوخت‌های کوره، آزاد شدن مواد آلی و فلزات سمی از سوختن باطله‌های نفتی و ارگانیکی موجود در مواد اولیه تنها بخشی از آلودگی‌های حاصل از کارخانه سیمان است که سلامت شهروندان را می‌تواند به خطر بیاندازد.
رئیس شورای اسلامی شهر شیراز با هشدار نسبت به اینکه آلودگی‌های ناشی از وجود این کارخانه‌ها سلامتی جسمی و روانی شهروندان را به شدت تهدید می‌کند، می‌گوید: اینکه در تعارض بین حقوق مسلم مردم ازجمله تأمین سلامتی روحی و جسمی آنها در مقابل تأمین برخی منافع اقتصادی کدام را ترجیح دهیم، هیچ تردیدی در بین صاحبنظران وجود ندارد که اصل همواره تأمین جان و سلامتی جسمی و روحی مردم است.
موسوی با تأکید بر اینکه در اداره جامعه بحث مصلحت و نظم عمومی در کنار قانون یک حکم دارند و از اهمیت برابری برخوردارند، تصریح می‌کند: یکی از مصادیق نظم و مصلحت عمومی همین بهداشت عمومی است که نمی‌توان به هیچ قیمتی از آن عبور کرد و آن را با هیچ چیز دیگری نمی‌توان معامله یا مبادله کرد.
وی با یادآوری اینکه دو کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری و همچنین شهرسازی و معماری شورا موضوع انتقال کارخانه سیمان را پیگیری کرده و خواهند کرد، اضافه می‌کند: با توجه به اینکه این موضوع یکی از مصادیق بارز بهداشت عمومی است و به استناد تکلیفی که بند ۱۸ ماده ۸۰ قانون بر عهده شوراها گذاشته، از رئیس کمیسیون سلامت درخواست دارم که گزارش این کمیسیون از وضعیت بهداشت عمومی را به شورا ارائه کنند.
عضو شورای عالی استان‌ها از دستگاه‌ها و نهادهای متولی درخواست دارد که برای این موضوع چاره‌اندیشی کنند و می‌افزاید: مسؤولین سازمان صنعت، معدن و تجارت به عنوان متولی این بخش، اداره‌کل محیط زیست و همچنین مجموعه بهداشت و درمان استان به استناد بند ۳۲ ماده ۸۰ مکلف هستند که گزارش مربوط به این موضوع را به شورا ارائه کنند تا حل موضوع تسریع شود.
موسوی یادآور می‌شود که شورا به وظیفه قانونی خود در این خصوص عمل خواهد کرد.
بررسی انتقال کارخانه در کمیته تخصصی
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر شیراز نیز با اشاره به اینکه موضوع انتقال کارخانه سیمان فارس از محدوده شهری مورد تاکید این شورا است، تصریح می‌کند: ابعاد خروج کارخانه سیمان از حریم شهر در شورای شهر شیراز در کمیته‌ای تخصصی تحت نظارت این کمیسیون بررسی شده و گزارش فعالیت‌های کمیته به صورت ماهانه در اختیار شورا قرار می‌گیرد.
«نوذر امامی» می‌افزاید: در این کمیته علاوه بر دکتر «علی ناصری» و دکتر «لیلا دودمان» اعضای شورای اسلامی شهر شیراز، نمایندگانی از استانداری، فرمانداری، اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان، معاونت شهرسازی و معماری، اداره املاک و مستغلات و اداره امور حقوقی شهرداری و نیز هیات مدیره کارخانه سیمان حضور دارند.
وی با تاکید بر اینکه کارخانه سیمان فارس از جمله صنایع آلوده‌کننده شیراز محسوب می‌شود، ادامه می‌دهد: کارخانه سیمان یکی از صنایع بزرگ شیراز محسوب می‌شود که از سال‌ها پیش بر جابهجایی آن تاکید شده است چرا که این کارخانه در دل شهر شیراز قرار دارد.
او با اشاره به اینکه شیراز از جمله کلان‌شهرهای منحصر به فرد کشور است که هنوز هوای سالم دارد و آلودگی هوا در آن شدت نیافته است، یادآور می‌شود: برای جایگزینی سیمان فارس احداث کارخانه جدید در محور خرامه و در شمال شرق شیراز پیشنهاد شده است اما همچنان این کارخانه آلوده‌کننده در شیراز فعالیت دارد.
کیفیت هوای شیراز کاهش یافته است
صنایع در ردیف نخست آلاینده‌های هوای کلان‌شهرها قرار دارند. فعالیت این صنایع در شهرها سبب تولید مقدار زیادی مونوکسید کربن و هیدروکربن شده و با پخش ترکیبات آلی و مواد شیمیایی در هوا، کاهش کیفیت هوا را به دنبال دارند. گفته می‌شود منابع آلاینده سبب انتشار گازهای آلاینده دی اکسید کربن، اکسیدهای ازت، گرد و غبار، ذرات معلق، هیدروکربن‌ها و اکسیدهای گوگرد است که در روزهایی که پدیده اینورژن رخ می‌دهد هوا از نظر میزان مونوکسید کربن و ذرات معلق از حد مجاز آلوده‌تر می‌شود.
رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و بهداشت محیط شورای اسلامی شهر شیراز با تاکید بر وضعیت آلودگی شکل گرفته حاصل از فعالیت صنایع آلاینده در شهر، می‌گوید: در شرایط کنونی و با رشد روزافزون جمعیت ما با چالش‌های بسیاری در زمینه‌های مختلف از جمله آلودگی زیست محیطی روبرو هستیم.
دکتر «علی ناصری» رشد روزافزون شهرها که بعضا با توسعه ناپایدار همراه بوده را دلیلی می‌داند که سبب یک نظام کالبدی غیر مؤثر شده، از این رو استقرار مشاغل آلاینده و مزاحم در بافت و حریم شهری مشکلات بی‌شماری را به همراه می‌آورد.
این عضو شورای اسلامی شهر شیراز اظهار می‌کند: میزان آلاینده‌ها در برخی روزها بیشتر از حد مجاز بوده و این در حالی است که در ماه‌های تابستان غلظت گرد و غبار نیز بطور فزاینده‌ای بالا رفته و موجب کاهش بیش از پیش کیفیت هوا در کلان شهر شیراز می‌شود.
او با اشاره به اینکه شیراز به دلیل فعالیت عوامل آلوده کننده تبدیل به هشتمین کلانشهر آلوده کشور شده، تصریح می‌کند: آلودگی‌های زیست محیطی و هوای شهر شیراز نشأت گرفته از صنایع آلوده‌کننده‌ای همچون کارخانه روغن نباتی، کارخانه سیمان، کارخانه پشم شیشه، کارخانه لاستیک‌سازی دنا، کارخانه نشاسته‌گیری و نیز منابع خانگی و تجاری و وسایل نقلیه موتوری است.
در این میان کارشناسان محیط زیست نیز معتقدند وجود مراکز صنعتی و آلاینده در حریم شهر شیراز همچون کارخانه سیمان فاجعه زیست محیطی محسوب می‌شود.
«ظهرابی» مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس اعتقاد دارد: حضور کارخانه سیمان در شیراز به رغم نصب فیلتر‌ها فاجعه زیست محیطی است و باید این کارخانه از شهر خارج شود اما اراده‌ای از طرف مسئولان کارخانه سیمان فارس برای عمل به تعهداتشان دیده نمی‌شود.
این در حالی است که مسئولان این کارخانه معتقدند انتقال کارخانه سیمان فارس به خارج از شیراز برای آنها مقرون به صرفه نیست.
پیش‌تر «رفیع زاده» کارشناس حقوقی هلدینگ سیمان فارس خوزستان تاکید کرده بود که با وجود وعده‌ها برای انتقال کارخانه به بیرون از شیراز و صرف هزینه‌ای در حدود ۱۰۰ میلیارد تومان برای این جابهجایی، اما به علت مقرون به صرفه نبودن کارخانه جدید نمی‌توانیم آن را به طور کامل منتقل کنیم.
او خواستار تعطیلی خط تولید این کارخانه و ایجاد کارخانه‌ای دیگر با تولیداتی دیگر شد که مشکلات زیست محیطی نداشته باشد؛ درخواستی که از سوی مسئولان استانی مورد قبول واقع نشده و فعالیت این کارخانه در محدوده شهری همچنان ادامه داشته است تا تهدیدی باشد برای سلامتی شهروندانی که در مناطق مسکونی مجاور کارخانه سکونت دارند.
پایان گزارش/
