آمنه مشغول‌الذکر که پنجشنبه ۲۸ اردیبهشت در کارگاهی به مناسبت هفته ملی جمعیت، سخن می‌گفت، یادآور شد: بچه دار شدن و تولد نوزاد ترکیبی از احساسات بسیار قوی از هیجان و لذت تا ترس و اضطراب در والدین است. بنابراین تغییرات خلق و خو در دوران بارداری و پس از زایمان دور از انتظار نیست؛ به طور تقریبی از هر ۱۰ مادر باردار، یک نفر دچار درجاتی از افسردگی زمان بارداری و به ویژه پس از زایمان می شود.
علائم افسردگی پس از زایمان
کارشناس سلامت مادران علوم پزشکی شیراز گفت: علائم افسردگی پس از زایمان مشابه علائم افسردگی در زمان های دیگر است. این علائم در یک سوم مادران در دوران بارداری شروع و پس از زایمان ادامه می یابد.
او ادامه داد: این علائم شامل احساس نارضایتی، تمایل به بغض یا گریه است که اغلب در زمان خاصی از روز تشدید می شود. همچنین زود رنجی و عصبانی شدن سریع از رفتار همسر، کودک و یا دیگران، احساس خستگی مفرط و نداشتن انرژی، بی خوابی و شب بیداری، از دست دادن اشتها و یا فراموش کردن زمان غذا خورد را نیز می توان از نشانه های این اختلال دانست.
مشغول‌الذکر گفت: لذت نبردن از داشتن یا در آغوش گرفتن کودک، تمایل نداشتن به رابطه جنسی، داشتن افکار منفی و احساس گناه، احساس نگرانی برای سلامت کودک، اجتناب از ارتباط با دیگران حتی دوستان و اقوام، پرهیز از رفتن به مکان های شلوغ و احساس نا امیدی شدید از بهبودی از دیگر علایم این مشکل محسوب می شود.
نشانه های بالینی
کارشناس سلامت مادران علوم پزشکی شیراز گفت: علامت های بالینی مادر نیز شامل نبض تند، تپش قلب، تنگی نفس، تعریق و ترس از حمله قلبی و یا غش کردن است. افسردگی پس از زایمان اغلب یک تا دو ماه پس از زایمان آغاز می شود و علائم آن دست کم دو هفته طول می کشد.
او خاطرنشان کرد: افسردگی های دوران بارداری و پس از زایمان بسته به شدت و میزان آن نیاز به شناسایی، پیگیری و درمان دارد. طیف درمان این اختلال از مشاوره کارشناس سلامت روان تا ویزیت روانپزشک و دارو درمانی متفاوت است.
این کارشناس سلامت مادران افزود: تشخیص و درمان به موقع افسردگی پس از زایمان به مدیریت علائم و ارتباط عاطفی مادر و کودک کمک می کند و در صورت بی توجهی و درمان نشدن ممکن است برای ماه‌ها یا بیشتر باقی بماند.
وی گفت: برخی از مادران بعد از تولد نوزاد، نوع شدید و طولانی مدتی از افسردگی را تجربه می کنند. بنابراین در صورت مشاهده احساس بی ارزش بودن زندگی و داشتن افکار خودکشی در مادر، بایستی در اسرع وقت مداخله و اقدام پزشکی انجام شود.
عوامل مستعد کننده برای افسردگی بارداری
این کارشناس سلامت در مورد عوامل مستعدکننده ابتلا به افسردگی بارداری، گفت: مادران بارداری که سابقه قبلی ابتلا به مشکلات سلامت روانی مانند افسردگی یا اضطراب را داشته اند و مادرانی که حمایت کافی از طرف خانواده یا دوستان را ندارند، در معرض خطر مواجهه با این شرایط هستند.
او اضافه کرد: مادرانی که حادثه پر تنشی نظیر مرگ یکی از عزیزان، پایان یک رابطه عاطفی و یا از دست دادن شغل را تجربه کرده اند و ابتلای مادران به بعضی بیماری ها مانند کم کاری تیروئید هم می تواند باعث شروع افسردگی در دوران بارداری و پس از زایمان شود.
توصیه هایی برای پیشگیری یا مدیریت افسردگی
کارشناس سلامت مادران در بیان توصیه‌هایی برای پیشگیری از ابتلا به افسردگی مادر باردار یا مدیریت آن، گفت: تلاش کنید با سایر مادران باردار و یا کسانی که به تازگی صاحب فرزند شده اند، ارتباط دوستی داشته و از تجربیاتشان استفاده کنید.
او با تاکید بر اینکه داشتن یک دوست و هم صحبت صمیمی می تواند از شروع افسردگی جلوگیری کند، خاطرنشان کرد: اگر احساس افسردگی دارید، از مراقبان سلامت، کارشناسان سلامت روان و پزشک خود درخواست مشاوره و کمک کنید. این خدمات به صورت رایگان ارئه می شود.
کارشناس سلامت علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه انجام کارخانه و نگهداری از نوزاد با همراهی خانواده، در این راستا بسیار کمک کننده است، به مادران باردار یا زنانی که قصد بارداری دارند توصیه کرد که به همراه همسر یا یکی از دوستان یا اقوام نزدیک خود، در کلاس های آمادگی برای زایمان شرکت کنند.
مشغول‌الذکر همچنین با تاکید براینکه اگر پزشک برای افراد مبتلا به افسردگی دوران بارداری یا پس از زایمان دارو تجویز کرد، دارو را بدون نظر پزشک معالج خود قطع نکنند، گفت: حدود هفتاد درصد مادران بارداری که داروهای ضد افسردگی برای دوره حاملگی را خودسرانه قطع می کنند، دچار بازگشت افسردگی می شوند.
این کارشناس سلامت مادران علوم پزشکی شیراز گفت: افسردگی پس از زایمان می تواند بر نحوه مراقبت از کودک و رشد جسمانی و سلامت روانی او در آینده تاثیر منفی بگذارد. پس لازم است از وقوع افسردگی در دوران بارداری و پس از زایمان جلوگیری و در صورت وقوع تا حد امکان دوره این بیماری کوتاه شود.
انتهای پیام
