از جمله آزمایش هایی که در حال حاضر به عنوان استاندارد تشخیص کووید-۱۹ در دنیا در حال انجام است و اغلب کشورهای دنیا با آن آشنا شده‌اند؛ آزمایش مولکولی Real-Time PCR است که بر روی نمونه تهیه شده از بینی و گلوی بیمار با استفاده از سواب انجام می شود. در حال حاضر آماری که در دنیا اعلام می شود بر اساس این آزمایش است و حاضر اکثر کشورهای دنیا از جمله ایران نیز این دسته آزمایش ها را انجام و نتایج گزارش ها را به عنوان افراد آلوده و مثبت به مردم اعلام می کنند.
در این آزمایش کد ژنتیکی اختصاصی ویروس SARS-CoV-۲ در بدن فرد مورد بررسی قرار می گیرد، اگر نتیجه این آزمایش مثبت باشد، نشان می دهد که فرد نه تنها آلوده به ویروس است، بلکه به صورت بالقوه می تواند برای دیگران نیز خطرساز و آلوده کننده باشد؛ از این رو طبق دستورالعمل های ارائه شده افرادی که تست مولکولی آن ها مثبت باشد، می بایست از جمعیت اطراف خود جدا و ایزوله شوند.
یکی دیگر از آزمایش هایی که در حال حاضر به صورت گسترده در حال استفاده است و باعث شده تفاسیر مختلفی بر روی آن صورت گیرد، آزمایش تشخیص آنتی بادی برای این بیماری است.
به طور کلی تفسیری که در مورد تست های آنتی بادی وجود دارد این است که نتایج آن مشخص می‌کند فرد آزمایش شونده در گذشته به عامل عفونی که آزمایش آنتی بادی آن را انجام می دهد آلوده شده و نسبت به آن ایمن است.
برای اینکه بتوان به این تفسیر در راستای انجام آزمایش سرولوژی آنتی بادی ها دست یافت، بایستی به سه نکته توجه شود:
۱- در مورد این دسته از تست های سرولوژی که بر روی سرم خون انجام می شود، این نکته باید مورد توجه قرار گیرد که تست باید در راستای تشخیص آنتی بادی حفاظت کننده انجام گیرد و نه هر آنتی بادی که بر علیه میکروارگانیسم مورد آزمایش تولید شده است.
۲-بایستی سطح تولید آنتی بادی حفاظت کننده برای آن بیماری مشخص و گزارش بر اساس آن صورت بگیرد. به عنوان مثال در مورد بیماری هایی مثل هپاتیت B، تیتر آنتی بادی ۱۰ اغلب به عنوان حفاظت کننده اعلام می شود و زیر این مقدار اغلب برای فرد (به ویژه کادر درمان) ایمن اعلام نمی شود.
۳-مدت زمان ماندگاری آنتی بادی حفاظت کننده باید در بدن مشخص شود تا بتوان نتیجه آزمایش را برای فرد به صورت قطعی برای مدت زمان مشخص به صورت حفاظت کننده اعلام کرد.
با وجود آنکه فرض بر این است که تولید آنتی بادی پس از برطرف شدن عامل عفونت شکل می گیرد، اما نکته قابل توجه در مورد آنتی بادی ها این است که آنها در حالی که فرد هنوز آلوده هستند شکل گرفته و در صورت نقش حفاظت کنندگی و تولید به مقدار کافی می تواند باعث پاکسازی میکروارگانیسم عامل عفونت و در نتیجه بهبودی فرد شود.
البته قابل ذکر است که در قالب تست های تخصصی ایمونولوژیک این موارد قابل تشخیص هستند.
دکتر امیر امامی
عضو هیات علمی میکروبشناسی و رئیس کمیته اجرایی کنترل عفونت دانشگاه علوم پزشکی شیراز
