شهرداری و شورای شهر شیراز در سامان‌دهی مشکلات همراه اداره کل حفاظت محیط‌ زیست باشند

به گزارش روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط‌ زیست استان فارس، حمید ظهرابی چهارشنبه ۲۱خردادماه در صحن علنی شورای شهر شیراز، ضمن تبریک هفته محیط‌زیست، عنوان کرد: روز جهانی محیط‌زیست در سال ۲۰۲۰ باعنوان “فرصتی برای تنوع زیستی” در سطح بین‌المللی نام‌گذاری شده است، در حوزه ملی نیز شعار هفته محیط‌زیست “جهش تولید، حفظ محیط‌زیست و توسعه پایدار” بوده است.
وی موضوع تنوع زیستی را از اساسی‌ترین مولفه‌های پایداری سرزمین دانست و گفت: تنوع زیستی به‌صورت کلی به گوناگونی اشکال حیات اطلاق می‌شود و در سه ساحت تنوع در ژن‌ها، تنوع در گونه‌ها و تنوع در اکوسیستم‌ها طبقه‌بندی می‌شود؛ گرچه برخی معتقدند تنوع در فرهنگ‌ها هم بخشی از تنوع زیستی به‌شمار می‌رود.
حمید ظهرابی با اشاره به مفاهیمی همچون تنوع ژنتیکی و تنوع بین اکوسیستم‌ها، ابراز داشت: تنوع زیستی پایه و اساس پایداری اکوسیستم‌ها را تشکیل می‌دهد؛ بنابر این شکل گیری، اکوسیستم‌ها در آغاز با تنوع کم شکل می‌گیرند و زمانی که به حد اعلای خود می‌رسند، متنوع ترین شکل را پیدا می‌کنند.
وی افزود: تنوع زیستی باعث پایداری گونه‌ها می‌شود؛ مثلاً اگر امروز بیماری کرونا برخی انسانها را می‌کشد و برخی را نه محصول تنوع ژنتیکی است؛ همچنین تنوع گونه‌ای سبب می‌شود آفتی که به یک مزرعه حمله می‌کند، گونه‌ای را از بین‌ ببرد و درمقابل نتواند به گونه‌ای دیگر آسیب بزند.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان فارس ابراز داشت: از همین رو است که تنوع زیستی جزو مسائلی است که باید در مدیریت شهری به‌مثابه یکی از مولفه‌های توسعه پایدار شهری مورد توجه قرار گیرد؛ اما تاکنون کمتر به آن توجه شده است.
ظهرابی با بیان اینکه حفظ تنوع زیستی شهری بسیار اهمیت دارد،‌ گفت: در این زمینه باید به پرندگانی اشاره کرد که در شهر‌ها زندگی می‌کنند یا گیاهانی که به صورت طبیعی بر اثر فرآیند تکاملی طی هزاران سال شکل گرفته‌اند تا در یک اکوسیستم خود را پایدار کند و مانا بمانند؛ اما آن‌ها با دخالت انسان تغییر می‌یابند و با گونه‌های غیربومی جایگزین می‌شوند؛ درنتیجه گونه‌هایی جای آن‌ها را می‌گیرند که با کمترین تنش آبی از بین می روند و با یک آفت دچار مشکل می‌شوند و مدیریت آن‌ها هم به آبیاری هر روز و سمپاشی هفتگی نیاز دارد.
وی بر ضرورت حفظ اکوسیستم‌های طبیعی شهر شیراز و کوهستان‌های اطراف آن تاکید کرد و ادامه داد: امروز به تمام کوهستان‌ها دست‌اندازی می‌کنیم و می‌خواهیم آن را مدیریت کنیم؛ اما مدیریت ما اینگونه است که گونه‌های بومی را حذف می‌کنیم و گونه‌های غیر بومی را جایگزین می‌کنیم.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان فارس از شهرداری و شورای شهر شیراز خواست که به‌جدیت به این موضوع توجه کنند و افزود: از میان مولفه‌های پایداری توسعه شهری، افزون بر حوزه‌های اجتماعی و اقتصادی باید به حوزه محیط‌زیست نیز توجه کرد؛ بدین معنا اگر بخواهیم پیامد‌هایی را که فعالیت انسان‌ در محیط‌زیست شهری ایجاد می‌کند، به چهار بخش آلودگی هوا، آب، خاک و تنوع زیستی تقسیم کنیم، از شورای شهر و شهرداری انتظار می‌رود ارزیابی اثرات زیست‌محیطی را برای پروژه‌هایی که تعریف می‌کند باعنوان موضوعی کلیدی مدنظر قرار دهد.
وی بیان داشت: کلان‌شهر شیراز در آلودگی هوا در زمره هشت کلانشهر آلوده ایران است و هوا در روز‌های گذشته که انتظارش نمی‌رفت روی مرز آلودگی قرار داشته است؛ یعنی اگر در شاخص کیفیت هوا عدد ۵۰ تا ۱۰۰ را کیفیت هوای متوسط در نظر بگیریم، در این ایام روی مرز نزدیک به آلودگی قرار داشته‌ایم و شاخص کیفیت هوای شیراز در اکثر روز‌ها بین ۷۵ تا ۹۵ بوده است.
ظهرابی با بیان اینکه آلاینده‌های هوای شهر شیراز شامل دو مجموعه منابع متحرک و ثابت است، گفت: سهم ایجاد آلودگی منابع متحرک نزدیک به ۸۰درصد است و مابقی مربوط به صنایع و منابع تجاری و خانگی است.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست فارس افزود: ‌در موضوع پایش کیفیت هوا انتظار می‌رود شهرداری در کارگروه کاهش آلودگی هوا ورود کند؛ همانگونه که در کلان‌شهرهایی همچون اصفهان، مشهد و تهران ایستگاه های سنجش کیفیت هوا توسط شهرداری مدیریت می‌شود و با همکاری محیط‌زیست به اطلاع عموم می‌رسد.
وی با اشاره به اینکه در کلان‌شهری به بزرگی شیراز تنها دو ایستگاه فعال ثابت پایش کیفیت هوا وجود دارد، عنوان کرد: این در حالی است که باید دستکم ۱۲ ایستگاه در شهر وجود داشته باشد و انتظار داریم این مهم با همکاری شهرداری میسر شود.
ظهرابی در ادامه به موضوع خروج صنایع بزرگ آلاینده از داخل شهر اشاره کرد و گفت: تاکنون در این زمینه تلاش‌های بسیاری صورت گرفته و اداره کل حفاظت محیط‌زیست فارس در این راستا از همه ابزارهای قانونی استفاده کرده است و هر یک از صنایعی را که به تعهدات خود عمل نکرده است به دادستانی و مراجع قضایی معرفی کرده‌ایم.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست فارس با بیان اینکه قاطعانه انتقال واحد‌های آلاینده را از درون شهر تعقیب می‌کنیم، خاطرنشان کرد: از شورای شهر و شهرداری شیراز انتظار داریم در این امر مشارکت کنند؛ بدین‌منظور بند ۲۰ ماده ۵۵ ظرفیت قانونی بسیار خوبی است که انتظار می‌رود برای کارخانه سیمان شیراز، روغن نباتی، واحدهای نشاسته‌سازی و پشم شیشه به‌کار گرفته شود.
ظهرابی در ادامه به آلایندگی‌ها در حوزه آب اشاره کرد و گفت: در منطقه شرق شیراز همواره با بوی نامطبوعی مواجه هستیم که حاصل آن مواجهه هر مسافر فرودگاه شیراز با بویی مشمئز‌کننده است که ناشی از آلودگی رودخانه چنارراهدار و تخلیه فاضلاب به آن است.
وی با بیان اینکه تقریبا همه واحد‌های آلاینده رودخانه چنارراهدار به مراجع قضایی معرفی شده‌اند، عنوان کرد: با واحدهایی مانند فرودگاه، نیروی هوایی، منطقه ویژه اقتصادی و آبفای شیراز برخوردهای قانونی لازم صورت گرفته است؛ اما در این میان هیچکس مسوولیت بخشی از این روان‌آب‌ها را نمی‌پذیرد.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست فارس گفت: این آلودگی ناشی از لوله‌هایی است که شهرداری برای جمع‌آوری روان‌آب‌های سطحی در شهرک‌های جنوبی شیراز مستقر کرده و عده‌ای از آن برای تخلیه فاضلاب خام استفاده می‌کنند که حاصلش ورود حجم بسیار بالای فاضلاب به رودخانه چنارراهدار است.
وی بیان داشت: در این زمینه پیگیری کردیم که آبفا آن را وارد شبکه فاضلاب شهری کند؛ اما چون با سیستمی زنده مواجه هستیم انتقال آن عملاً ممکن نیست؛ بنابراین انتظار می‌رود با همکاری آبفای شهری و شهرداری بتوانیم این روان‌آب‌ها را که از حدود ۱۲ نقطه وارد رودخانه چنارراهدار می‌شوند، مدیریت کنیم.
وی در حوزه مدیریت پسماند از تلاش‌های شهرداری شیراز تقدیر کرد و بیان داشت: برای مدیریت نهایی پسماندهای کم‌خطر و بی‌خطر شده عفونی باید زباله‌سوز هرچه سریعتر فعال شود تا علاوه بر پسماندهای عفونی بیمارستانی، پسماندهای مراکز درمانی را هم امحا کنیم.
ظهرابی همچنین به معضل وجود معادن در غرب شیراز اشاره کرد و افزود: پیش از این مقرر شده بود فعالیت معادن گچ و کارخانجات شن و ماسه غرب شیراز تمدید نشود زیرا آن‌ها آبرفت‌هایی را که وظیفه‌شان جذب آب باران و انتقال آن به آب‌های زیرزمینی است، جمع‌آوری می‌کنند و درصورت حذف آبرفت‌ها آب باران به صورت روان به پایین دست حوزه منتقل می‌شود.
ظهرابی اظهار داشت: از سوی دیگر در حال ایجاد شبکه فاضلاب هستیم، وقتی این‌دو همزمان رخ دهد، منابع آب زیرزمینی شهر شیراز به صورت ناگهانی افت خواهد کرد و شاهد فرونشست در محدوده شهری خواهیم بود.
وی در ادامه به موضوع معرفی منطقه‌ای محافظت شده در ناحیه غرب شیراز نیز اشاره کرد که با همکاری سازمان‌های مردم‌نهاد در حال انجام است و از شهرداری و شورای شهر شیراز درخواست کرد در زمینه‌های یادشده همکاری لازم را با اداره کل حفاظت محیط‌زیست داشته باشند.