بازار بورس که تا پیش از این و به دلیل شدت تحریم ها وضعیت متغیری داشت، حالا روز به روز با ورود افراد جدید به آن در حال صعود است. این بازار با عرضه سهام های بخش های دولتی شاید توانسته باشد اطمینان و اعتماد بخشی از جامعه را برای ورود به این بازار جلب کرده باشد، اما عده ای نیز معتقدند که اثرات تورمی پیش روی این بازار می تواند باعث سقوط ارزش سهام برخی از شرکت های آن گردد. آن چه در این بازار بسیار مهم است، آگاهی داشتن از جایگاه، دوران بازگشت سرمایه و نسبت بدهی جاری به دارایی جاری در شرکت هایی است که سهام آنها در حال عرضه است. بازار سهام در هفته گذشته رشد ۱۸.۵ درصدی را تجربه کرد و با افزایش ۱۳۵ هزار واحدی مواجه شد. بازار سهام شرکت های بزرگی همچون پتروشیمی، فلزات و بانکها در صدر استقبال عموم قرار داشتند. از آن جایی که بازار سهام در اختیار شرکت های کالا محور است و با توجه به بهبود قیمت جهانی فلزات پایه مانند مس، انتظارها بر این است که همچنان بازار بورس رو به رشد باشد. این نکته را باید در نظر داشت که ورود این حجم عظیم افراد به این بازار ضمن این که ریسک جریان سرمایه گذاری غیر معتبر را افزایش می دهد، امکان شکل گیری فساد و رانت را نیز افزایش می دهد؛ چرا که محدودیت ها برای ورود به بازار کاهش یافته است. بنابراین لازم است نظارت بر این بازار بیش از پیش صورت گیرد.
عملکرد بازار ارزی نشان می دهد که همچنان تقاضا موثر برای ارز به دلیل کاهش حجم مراودات تجاری و تقاضای مسافرتی، توان افزایش یا کاهش خاصی ندارد و بین قیمت های ۱۵ هزار و ۵۰۰ تا ۱۶ هزار ۵۰۰ در نوسان بوده است. تراز تجاری ایران در فروردین ۹۹ نسبت به مدت مشابه سال قبل، با کسری ۲۷۹ میلیون دلاری مواجه بوده که نشان از اثرات محدودیت های ناشی از ویروس کرونا است. با این حال در هفته منتهی به ۱۸ اردیبهشت بازدهی دلار منفی بوده است. فعالان بازار نوع نوسانات نرخ حواله درهم، ارزش دلار در کشورهای همسایه و نوع قیمت‌گذاری صرافی‌های بانکی را از عوامل اثرگذار بر قیمت ارز در این روزها میدانند. بر خلاف بازار بورس و سکه که از ابتدای سال روند رشد خوبی را به ثبت رساندند، دلار در این مدت تنها رشد ۱.۴ درصدی را به ثبت رسانده که حاکی از آن است که روند فعلی قیمت دلار طی روزهای آتی تغییری چندانی نخواهد داشت. قیمت سکه با وجود آن که قیمت جهانی طلا تغییری چندانی نداشت و به پیروی از قیمت دلار، بازدهی ۱.۵ درصدی را به ثبت رساند و در پایان آخرین روز هفته قیمت ۶۶۲۵ هزار تومان را به ثبت رساند. یکی از دلایلی که بازدهی سکه بیش از دلار بوده، به دلیل نقدشوندگی بالای آن در بازار و عدم محدودیت در تعداد خرید آن بوده است. از آن جایی که شیوع کرونا اقتصاد جهانی را تضعیف کرده و کشورهای جهان با روش های متعدد در حال اعمال محرک های اقتصادی هستند، قیمت جهانی طلا این پتانسیل را دارد که با تجربه جهشهای بزرگ افزایش قیمت بیش از دو برابری را نیز ثبت کند.
در هفته ای که گذشت با توافق اوپک پلاس، مقرر شد تا تولید نفت تا ۹.۷ میلیون بشکه در روز کاهش یابد. همچنین با افزایش تقاضای سوخت برای حمل و نقل قیمت نفت در دو روز پایانی هفته افزایش یافت. این در حالی است در اوایل هفته به دلیل احتمال منفی شدن قیمت نفت خام آمریکا، افزایش فروش تمام قراردادهای صندوقهای نفتی با سررسید نزدیک (سررسید ژوئن) و جابه‌جایی با قراردادهای با سررسید ماه‌های بعد، باعث افت قیمت نفت آمریکا شد. با این حال نفت آمریکا در آخرین روز هفته اخیر قیمت ۲۵.۶۲ دلار را به ثبت رساند. قیمت انرژی ارتباط مستقیمی با بخش عرضه و تقاضای اقتصاد دارد و از آن جا که شیوع کوید ۱۹ بر کلیه بخش های اقتصادی اثرگذار بوده، بر اساس پیش بینی های بانک جهانی در سال ۲۰۲۰، بخش انرژی و کودها بیشترین تاثیر منفی را از این شرایط خواهند گرفت اما چشم انداز سال ۲۰۲۱ حاکی از رشد مثبت در اکثریت بخش ها خواهد بود.
* رییس اتاق بازرگانی شیراز
