شیراز در استان فارس، خصوصا در ایام نوروز یکی از شهرهای شلوغ و پر مسافر ایران محسوب می‌شود، چراکه این استان به واسطه پیشینه تاریخی بسیار مهمی که دارد نه تنها برای مسافران داخلی بلکه برای بسیاری از گردشگران خارجی نیز جذاب است. از این رو احداث جاده و تعریض محورهای ارتباطی موجود در استان فارس یکی از مهمترین دغدغه مسئولان این استان است و براساس اعلام سرپرست اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان، این استان به‌عنوان یکی از استان‌های استراتژیک کشور در حوزه حمل و نقل جاده‌ای، محسوب می‌شود که طی یکسال گذشته بیشترین عملکرد در نگهداری رویه راه‌ها را به خود اختصاص داده است. در این راستا و به منظور اطلاع از عملکرد یکساله اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان فارس با علیرضا راستیار، سرپرست اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای این استان به گفت‌وگو پرداختیم.
در خصوص جایگاه حمل‌ونقل جاده‌ای و شبکه راه‌های استان توضیح دهید.
فارس با حدود ۱۷ هزار کیلومتر راه، بدون لارستان، شامل بیش از یک هزار و۳۸۰ کیلومتر بزرگراه، دو هزار و۲۰۰ کیلومتر راه اصلی، دو هزار و ۸۰۰ کیلومتر راه فرعی، نزدیک به ۱۱ هزار کیلومتر راه روستایی، دو هزارو ۵۰۰ کیلومتر راه شریانی و… از جمله استان‌های مهم در حوزه حمل و نقل جاده‌ای کشور است که با توجه به موقعیت استراتژیک استان و قرارگیری در دو کریدور ارتباطی جاده‌ای جنوب با مرکز و همچنین شرق به غرب کشور، همواره خدمات شایانی در این بخش به کاربران جاده‌ای ارائه می‌شود. در مجموع استان فارس با دارا بودن بیش از ۵۰ هزار کیلومتر راه همسنگ، بیشترین میزان طول راه در مقایسه با سایر استان‌های کشور را دارا است که این موضوع در کنار قرار گیری در کریدور مرکز به جنوب و شرق به غرب، موقعیت حمل و نقل این استان را خاص و استراتژیک می‌کند.
در راستای بهسازی جاد‌ه‌ها در سال ۱۴۰۰ چه اقداماتی صورت گرفت؟
همزمان و همراه با حفظ و نگهداری راه‌های استان، موضوع بهسازی و ارتقاء ایمنی راه‌های استان متناسب با اعتبارات ابلاغی همواره در دستور کار اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان فارس بود. این اداره کل در سه بخش راه‌های اصلی، فرعی و روستایی به تناسب اهمیت و اولویت و تاثیر اقدامات در رضایت عموم و کاهش حوادث اقدامات موثری انجام داده است. معمولا اقدامات مربوط به راه های اصلی بیشتر در یک نقطه یا طول کوتاه از مسیر با هدف حذف مخاطرات راه در آن نقطه اتفاق افتاده است که نتیجه آن بهبود وضعیت راه در آن طول از مسیر بوده و اقدامات مربوط به راه‌های فرعی و روستایی با هدف تعریض روکش و بهسازی دنبال شده است و با این اقدامات طول قابل توجهی از راه های روستایی و فرعی روکش شده یا ارتقاء یافته است.
برای رفع نقاط حادثه‌خیز چه اقداماتی انجام شده است؟
طبق آخرین مطالعات تصادفات و بررسی آمارهای منتهی به سال ۱۳۹۴ تعداد ۱۲۱ نقطه پرتصادف در استان فارس شناسایی شد که تا کنون ۷۴ نقطه از این نقاط با اقدامات موثر راهداری رفع شده و با ارتقاء راه‌های دوطرفه به یک طرفه نزدیک به ۱۶ نقطه پرتصادف رفع شده یا با بهره برداری راه‌ها به شکل یک طرفه رفع خواهد شد و آنچه از ۱۲۱ نقطه باقی مانده است نیز طی سال آینده رفع می‌شود. همچنین همزمان با اقدامات اساسی که جهت رفع نقاط پرتصادف انجام شده است موضوع آشکارسازی تمامی این نقاط و تامین حداقل الزامات ایمنی به طور مستمر انجام گرفته است.
اخیرا آمار سرقت علائم جاده‌ای نیز افزایش یافته است، با توجه به تبعات خطرناکی که سرقت از المان‌های جاده‌ای به همراه دارد، چه راهکاری را پیش گرفتید؟
در خصوص سرقت علائم و تجهیزات ایمنی تلاش‌هایی از قبیل تامین علائم و پایه علائم از مواد و جنس کامپوزیت، جایگزینی حفاظ های فلزی با حفاظ های بتنی، پوشش لایه بالایی کانال‌های عبور کابل با بتن- افزایش ارتفاع دریچه‌های فیوز پایه‌های برق- اجرای ملات گروت در فاصله بین فونداسیون و بیس پلیت- جوشکاری قطع اتصال نیوجرسی‌های بتنی- ایجاد حفاظ اطراف ترانس‌های برق و مکاتبات متعدد با دادستان مرکز استان و شهرستان و فرماندهان انتظامی انجام گرفته است و تعدادی سارق نیز در این خصوص دستگیر و روانه زندان شدند؛ با این حال اما موارد مذکور تاثیر بسزایی در حذف سرقت علائم و تجهیزات نداشتند.
در این زمینه و به منظور جلوگیری از این اتفاق همکاری پلیس راه با اداره‌کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای چگونه است؟
متاسفانه هر هفته و بعضاً هر روز در گوشه‌ای از راه‌های استان شاهد پایه‌های تابلو فاقد صفحه یا پایه‌های گارد فاقد سپری و خاموشی چراغ ناشی از سرقت هستیم، چراکه سارقان در حد یک گردان و عوامل راهداری در حد یک دسته هستند و می‌بایست ضمن همکاری بیشتر عوامل انتظامی و قضایی به دنبال حذف آهن آلات و فلز از تجهیزات و علائم باشیم و در درازمدت دستگاه‌های متولی فرهنگ و آموزش ضمن ریشه‌یابی عامل افزایش سرقت که همان اعتیاد است، به این موضوع مهم بپردازند.
چقدر از مسیرها ایمن سازی شده‌اند و در زمینه امکانات و تجهیزات آیا مشکل خاصی وجود دارد؟
ایمن سازی و بهبود ایمنی راه‌ها امری نسبی است و نیاز است با افزایش تعداد خودرو و تردد و توسعه کشور، ایمنی نیز افزایش یابد. ایمنی را بایست در خشت به خشت ساختمان یک راه از مرحله مطالعه، طراحی و ساخت ایجاد کرد. چنانچه بخواهیم در ایمن‌سازی و بهبود ایمنی راه‌های کشور نقش موثری داشته باشیم بایست ضمن توجه به راه‌های موجود، سعی کنیم ایمنی را در ساختمان راه‌های در دست احداث ایجاد کنیم، موضوعی که با توجه به کاهش اعتبارات در عمده محورهای در دست احداث به فراموشی سپرده شده است.
راه‌های موجود که در قدیم احداث شده است و در حال حاضر بهره برداری می‌شود را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
این راه‌ها عمدتاً فاقد کلیه معیارهای یک راه نسبتاً ایمن هستند و بعضا دارای نقاط پرتگاهی متعدد و شیب‌های بحرانی و غیر قابل عبور یا فاقد شانه‌های مناسب هستند و تمامی این موارد برای تامین این معیارها در اولویت کاری راهداری قرار گرفته و سالیانه متناسب با اعتبارات و با اولویت‌بندی انجام می‌گیرد.
عملکرد بخش حمل و نقل کالا و مسافر در استان فارس را تشریح کنید و بگویید عمده کاهش بارنامه و تناژ، مربوط به کدام محصول بوده است؟
در ده ماهه اول سال جاری رقمی بالغ بر ۲۶ میلیون و ۳۰۰ هزار تن کالا از مبدا استان فارس جابجا شده که در مقایسه با زمان مشابه در سال گذشته ۳.۴۹ درصد کاهش داشته است. عمده کاهش بارنامه و تناژ، مربوط به محصولات کشاورزی است و به عبارتی گندم در سال ۱۳۹۹ چهارمین کالای عمده جا به جا شده در سطح استان بود با این حال اما در سال جاری به رتبه دهم تنزل پیدا کرده است. کالاهای عمده جابجاشده از مبدا استان شامل سیمان، خاک نسوز، اوره،گازوییل، بنزین، سنگ، شمش فولاد، سنگ چینی و انواع محصولات کشاورزی است.
و اما استان فارس دارای ۲۷۲ شرکت حمل و نقل کالا به همراه شعبه ۲۹ انجمن صنفی رانندگان، ۱۵ انجمن صنفی شرکت‌ها، یک کانون رانندگان یک کانون شرکت‌ها، ۳۶ هزار و ۸۰۰ ناوگان و بالغ بر ۶۰ هزار راننده در بخش کالا است.
در این مسیر طی یکسال اخیر با چه چالش‌هایی مواجه بودید؟
بخش حمل و نقل مسافر فارس با دارا بودن ۱۴۶ شرکت و شعبه فعال حمل و نقل مسافر برون شهری، ۱۱ انجمن صنفی رانندگان، پنج انجمن صنفی شرکت‌ها و یک کانون رانندگان مسافر، ۲۲ پایانه عمومی مسافر، پنج هزار و ۹۰۰ راننده و سه هزار و ۷۵۰ دستگاه ناوگان، سهم مهمی از حمل و نقل عمومی کشور را داراست.
می‌توان در راستای مهمترین چالش‌های استان در بخش حمل و نقل کالا نیز به عدم توانمندی شرکت‌های بین المللی استان، عدم تناسب بین ناوگان و رانندگان استان و کالای موجود و فرسودگی ناوگان اشاره کرد.
با توجه به محدودیت‌های سفر در دوران کرونا، در سال ۱۴۰۰ چه میزان جابه‌جایی مسافر صورت گرفت و آیا همه‌گیری ویروس کرونا بر این امر تاثیر گذاشت؟
در ۱۰ ماهه اول سال جاری جابه‌جایی شش میلیون و ۲۰۱ هزار و ۲۲۹ مسافر انجام را شاهد بودیم که این آمار حاکی از رشد قریب به ۲۰ درصدی مسافر در مدت مشابه با سال ۱۳۹۹ است؛ علاوه بر معضلات مذکور این بخش اما چالش‌های مختلفی دارد که از مهمترین آنها می‌توان به فرسودگی ناوگان، غیر اقتصادی بودن و عدم پیگیری مناسب برخی از شهرداری‌ها در احداث و بهسازی پایانه‌ها اشاره کرد.
برای نورورز ۱۴۰۱ چه برنامه‌هایی دارید و آیا ایمن سازی محورهای استان برای ایام نوروز انجام شده است؟
استان فارس یکی از ۲۳ استانی است که از ۲۵ اسفندماه امسال تا ۱۵ فروردین ماه ۱۴۰۱، پویش همراهان سفر ایمن را با رویکرد اصلی آموزش و افزایش دانش عمومی نسبت به فرهنگ صحیح رانندگی با ایجاد ایستگاهی در یکی از مجتمع‌های خدماتی رفاهی بین راهی استان به نام مجتمع خدمات رفاهی بین راهی سعادت شهر، اجرا خواهد کرد. در قالب این طرح مجموعه‌ای از برنامه‌های فرهنگی، رسانه‌ای و هنری و اقدامات ترکیبی و بین رشته‌ای در راستای اهداف و برنامه‌های سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای مبنی بر فرهنگ سازی و ارتقاء ایمنی و کاهش سوانح رانندگی فارس اجرا می‌شود.
در این پویش چه اهدافی دنبال می‌شود؟
کمک به افزایش ایمنی در سفرهای نوروزی برای خودروهای استفاده کنندگان شخصی و حمل و نقل عمومی و ترغیب رانندگان به توقف وسایل نقلیه در طول سفر با هدف رفع خستگی و ناشی از رانندگی طولانی در محورهای اصلی و منتخب، به کارگیری ظرفیت‌های لازم برای تحقق اهداف و برنامه‌ها در چارچوب آیین نامه انضباطی و اجتماعی ترافیکی مورد تاکید کمیسیون ایمنی راه ها، به کارگیری هنر در خدمت ایمنی، ایجاد جاذبه‌های جاده‌ای و ترغیب مسافران به توقف در مسیر و کمک به آشنایی مسافران نوروزی با تمدن، فرهنگ و هنر ایران از اهداف اصلی این پویش است.
در این پویش تلاش می‌شود با استفاده از قابلیت‌های رشته‌های مختلف هنری، موضوعات و محورهایی چون حواس پرتی آنی، خستگی و خواب آلودگی، عجله و شتاب در رانندگی، رانندگی در شب، رانندگی در شرایط خاص، چراغ روشنایی، تمیزی و قابل شناسایی بودن خودرو، درست بودن ضامن کمربند ایمنی، آشنایی با اصول رانندگی در آزادراه و راه اصلی و موارد دیگر به مخاطبان و گروه هدف ارائه شود.
در صحبت‌های خود اشاره کردید این پویش در یکی از مجتمع‌های بین راهی استان اجرا می‌شود، برای دیگر محورها چه برنامه‌ای در نظر دارید؟
همزمان در تعداد کثیر دیگری از محورهای پرتردد استان فارس نیز ایستگاه‌های نوروزی برقرار می‌شود. همچنین در سایر مجتمع‌های بین راهی استان برنامه‌های فرهنگی براساس سیاست‌های وزارت راه و شهرسازی اجرا خواهد شد، اما در خصوص ایمن سازی راه‌های استان فارس همانند سنوات گذشته علاوه بر عملیات‌های مستمر راهداری، تجدید خط کشی محورهای پرتردد و اولویت‌دار استان، آشکارسازی نقاط پرتصادف و اجرای طرح کاهش سرعت در ۳۰ کیلومتری شهرهای مورد هدف با همکاری پلیس راه استان و سایر دستگاه‌های خدمات رسان جاده‌ای اجرایی خواهد شد. همچنین در کمیسیون ایمنی راه‌های استان فارس مصوباتی در خصوص فرهنگ‌سازی برای اصلاح فرهنگ ترافیکی داشتیم که به دستگاه‌های عضو ابلاغ شده است و در این راستا نیز انشالله شاهد اطلاع رسانی گسترده‌ای خواهیم بود.
به برگزاری کمیسیون ایمنی راه‌های استان فارس اشاره کردید، مهمترین چالش ایمنی در استان چیست و چه راهکار عملیاتی برای رفع چالش‌ها دارید؟
تنوع اقلیمی، محیطی و کارکردی در حمل ونقل، گستردگی استان وعبور بخش عمده‌ای ازناوگان کالا و مسافر کشور از استان سهم بالای تصادفات موتورسیکلت و سهم بالای تصادفات ناوگان حمل مواد خطرناک همچنین عدم هماهنگی و انسجام میان دستگاه‌های متولی در امر مدیریت ترافیک و سوانح رانندگی و عدم حضور فعال، ارائه طرح و برنامه توسط اعضای کمیسیون ایمنی راه‌های استان و عدم وجود ضمانت اجرایی مصوبات از مهمترین چالش‌های ایمنی استان است. این موارد از طریق برگزاری کمیسیون ایمنی و کمیته‌های کارشناسی و برگزاری شورای راهبردی تصادفات با حضور شخص استاندار به صورت دو هفته یک بار در حال پیگیری است.
با توجه به انکه طرح در خصوص تصادفات موتورسیکلت از ابتدای سال جاری با تحلیل مکانی تصادفات و تدوین برنامه عملیاتی با تعیین وظیفه برای ۲۰ دستگاه اجرایی، در حال پیاده سازی است، چه راهکارهای عملیاتی را در نظر گرفتید؟
بله؛ این طرح در ۹ شهرستان پر تلفات استان در حال پیاده‌سازی است؛ در کوتاه مدت نیز سه راهکار عملیاتی، افزایش گشت‌های کنترل نامحسوس و ترابری، فرهنگ سازی ایمنی به صورت گسترده با استفاده از تمامی ظرفیت استان و تمرکز بر اقدامات ایمنی با تاکید بر تحلیل‌های مکانی و زمانی انجام شده و استفاده گسترده از نقشه‌های تصادفات تهیه شده در محیط GIS به عنوان راهکارهای زودبازده در دستور کار قرار دارد.
تعداد روستاهای استان چقدر است؟ چه تعداد از روستاها از راه روستایی برخوردار هستند و چه تعداد در برنامه توسعه راه روستایی قرار دارند؟
تعداد کل روستاهای دارای سکنه استان سه هزار و ۶۴۶ روستا است؛ از مجموع یک هزار و ۵۹۶ روستای زیر ۲۰خانوار تعداد ۶۶۴ روستا از راه آسفالته روستایی برخوردار هستند و از تعداد دو هزار و ۵۰ روستای بالا ۲۰ خانوار یک هزار و ۸۹۴ روستا راه روستایی دارند. در مجموع از تعداد کل روستاهای دارای سکنه تعداد دو هزار و ۵۵۸ روستا از راه آسفالته روستایی برخوردار هستند و در خصوص بخش سوم این سوال تعداد ۱۵۶ روستای بالای ۲۰ خانوار فاقد راه آسفالته در برنامه‌های توسعه راه‌های روستایی قرار دارند.
انتهای پیام/
