شادی همیشه با هیجان و خنده و حرکت است ولی نشاط احساس بهجت و سرور و لزوما با خنده همراه نیست اما احساسی است که موجب لذت فرد می شود.
این احساس به متغیر های گوناگون اجتماعی و فردی وابسته است که به جامعه و نظام ارزشی و در نهایت خود شخص بر می گردد، جامعه از سویی به وجود آورنده شرایطی است که می تواند فرد را به سوی اهداف و آرزوهای خود سوق دهد و از سوی دیگر زمینه ساز تحقق فضایی است که می تواند به کنش متقابل و ارتباط با همنوعانش که باعث ایجاد آرامش، امنیت و اطمینان خاطر وی است برای یک زندگی مناسب مبادرت ورزد.
نشاط در زندگی ترکیبی از شرایط فردی و اجتماعی است. نشاط در زندگی احساس خوشبختی اعتماد متقابل و احساس تعهد و موارد مشابه همه در یک دسته فرهنگی قرار دارند و نشانه نگرش فرد به خود و جهان پیرامونی است.
افزایش نشاط و سرزندگی و امید آفرینی فردی و اجتماعی مفهومی بیش از یک احساس شادی و رضایت و خرسندی سطحی و معمولی دارد، به تجربه ثابت شده شادی و نشاط ماده اولیه تغییر جامعه و تحول و تکامل درونی انسان است.
در جامعه خوشحال و خرسند تولید بهتر، اشتغال بیشتر و اقتصاد سالم تر است و بی شک در چنین محیطی امنیت اجتماعی و فردی راحت تر به دست می آید.
در محیط شاد ذهن انسان پویا، زبانش گویا و استعدادش شکوفا می شود. شاد بودن جامعه یکی از عوامل موثر در توسعه اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است و باعث کاهش نابسامانی خانوادگی و افزایش میل و رغبت تحصیلی و دل دادن به کار و افزایش تولید می شود.
اکثر تشنج های خانوادگی و درگیری لفظی ناشی از خستگی روح و روان است که عوارض آن هم متوجه زوجین و فرزندان می شود و موجب بالارفتن عامل طلاق و همچنین طلاق عاطفی و روانی می شود.
کاهش میزان خشونت اجتماعی ، انحراف اجنماعی، ارتقاء سلامت جسمی و روانی شهروندان و افزایش بهره وری در کارها از جمله ضرورت های اجتماعی است. داشتن تفریحات سالم از جمله نیاز های خانواده ها و جامعه می باشد. خانواده هسته بنیادین نظام اجتماعی است و به همین دلیل نقش اساسی در شادابی جامعه دارد. تفریحات سالم عامل کاهش آسیب های فردی و اجتماعی است، هرچه زمینه تفریحات سالم در درون جامعه مهیا باشد، پویایی و بالندگی بهداشت روانی بیشتر می شود.
انسان شناسان شهری بر این باور هستند که هرچه فضاها و طراحی های شهری برای زندگی شهروندان بیشتر باشد، خانواده ها آرامش روانی اجتماعی بیشتری دارند. به طور کلی فرهنگ باورهای فردی و تفریحات سالم ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند. ایجاد امکانات تفریحی با توجه به علاقه مندی کودکان ، ایجاد خانه اسباب بازی فضاهای ورزشی و ابزارهای ارتباطی برای بلوغ فکری کودکان باید در نظر گرفت.
برنامه ریزی برای تحقق نشاط اجتماعی از اصلی ترین نیاز های زندگی شهری است، زیرا شهروندان کمتر فرصت پیدا می کنند به خودشان و نیازهایشان فکر کنند و به شدت مستعد افسردگی هستند.
نبود و یا از بین رفتن نشاط اجتماعی در یک جامعه به دو عامل فردی خانوادگی و محیطی اجتماعی بستگی دارد.از عوامل فردی خانوادگی می توان به اشکال در سلامت جسمی روانی،اجتماعی،معنوی، دستمزد پایین،مشکلات اقتصادی،کمبود وسایل تفریحی و رفاهی،ضعف در مهارت ارتباطی با دیگران و انزوا و گوشه گیری مشکلات خانوادگی و کاهش روابط خانوادگی اشاره کرد. دید و بازدید فامیلی ، برنامه تفریحی هفتگی، ورزش های گروهی، سفرهای تفریحی و زیارتی. مقبولیت اجتماعی ،امید به آینده،عدالت اجتماعی ،پایبندی به اعتقادات دینی ،بیگانگی همبستگی و محرومیت اجتماعی از عوامل موثر بر کاهش و افزایش نشاط اجتماعی است.
رسانه ها می توانند موجب ناامیدی هراس و اضطراب شوند و یا موجب شکیبایی و امیدواری و تاب آوری شوند.
همچنین فضای مجازی می تواند موجب تخریب نشاط و امید شود اگر بدون آگاهی از شیوه استفاده به دست شهروندانی افتد که برای شهرت یا قدرت هر خبر و تحلیلی در آن منتشر می کنند بدون اینکه دقت کنند که چه آسیبی به نشاط اجتماعی می زنند.
تهیه و تنظیم : “الهام وصالی” – کارشناس مرکز مشاوره کلانتری “بهارستان” شیراز
