فیبرنوری دارای سرعت بالا، پهنای باند بالا، مقاومت در برابر تداخل الکترومغناطیسی و نویزها، امنیت بهتر و انتقال داده در فواصل طولانی است، اما هزینه نصب بالا، احتمال خرابی به دلیل شکنندگی، عدم انعطاف پذیری و نیازمندی به تجهیزات پیشرفته را دارد.
براساس برنامه هفتم توسعه، تا پایان این برنامه ۱۰۰ درصد روستاهای بالاهای ۲۰ خانوار باید به شبکه ملی اطلاعات، اتصال پرسرعت داشته باشند چراکه این تکلیف قانونی وزارت ارتباطات و دولت در بخش ارتباطات روستایی تا پایان برنامه هفتم توسعه است.
کلان پروژه فیبرنوری که ذیل شبکه ملی اطلاعات قرار دارد می‌تواند روند اتصال روستاها به اینترنت را تسریع کند و شهروندان به واسطه آن طعم شیرین فناوری و دسترسی به اینترنت را بچشند.
بر اساس گزارش سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مربوط به پاییز سال ۱۴۰۳، در سه ماه سوم سال گذشته هشت میلیون و ۶۹ هزار و ۵۶۵ خانوار در ۴۲۳ شهر کشور تحت پوشش فیبرنوری قرار گرفته اند، در حالی که این ارقام با گزارش های منتشر شده دوره های بعدی هم کاملا یکسان است؛ بررسی ها نشان می دهد که دلیل عدم پیشرفت کمی پروژه فیبرنوری در جداول دولت چهارم این است که گزارش رگولاتوری در دولت سیزدهم اضافه بر ظرفیت بوده است و دولت چهاردهم در گام نخست به دنبال پر کردن گپ جداول گزارش عملکرد دولت سیزدهم است.
تا لحظه انتشار این خبر حاکی از آن است که این روند همچنان در سایت https://iranfttx.ir ثابت مانده و همچنان میزان پیشرفت این پروژه ۴۱ درصد است و میزان خانوارهای تحت پوشش هم همچنان بر روی عدد ۸.۲۲۷.۹۲۰ باقی مانده است.
اجرای کامل پروژه شرکت مخابرات تا پایان ۱۴۰۵
در همین راستا دکتر داوود زارعیان در گفت‌وگو با خبرنگار سیتنا در پاسخ به پرسشی درباره میزان تعهدات مخابرات در پروژه توسعه فیبرنوری و پیشرفت آن گفت: شرکت مخابرات ایران از سال ۱۳۹۵ برنامه توسعه فیبر نوری را به‌صورت مستقل آغاز کرده بود و در فاز ابتدایی، پیش‌بینی پوشش پنج میلیون خانوار انجام شده بود. پس از الحاق به پروژه ملی USO و امضای الحاقیه با سازمان تنظیم مقررات، این تعهد به پوشش ۷ میلیون خانوار افزایش یافت که باید تا پایان سال ۱۴۰۵ اجرایی شود.
سرپرست اداره‌کل ارتباطات شرکت مخابرات ایران با اشاره به پیشرفت چشمگیر این پروژه افزود: در حال حاضر، بخش عمده‌ای از این پوشش در شهرهای اصلی کشور اجرایی شده است. ما اکنون از مرز ۵ میلیون خانوار عبور کرده‌ایم و با توجه به برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، قطعاً تا پایان سال ۱۴۰۵ فراتر از تعهدات خود عمل خواهیم کرد.
به گفته معاون شرکت مخابرات، نگاه سازمان تنظیم مقررات نیز از «پوشش صرف» به «اتصال واقعی» تغییر کرده و بر همین اساس، تمرکز مخابرات هم اکنون بر این است که پوشش‌های ایجاد شده به اتصال مؤثر و فعال کاربران منجر شود.
پنج چالش اصلی در مسیر توسعه فیبرنوری
زارعیان به چالش‌های موجود در مسیر توسعه شبکه فیبرنوری اشاره کرد و گفت: پروژه‌های توسعه فیبر در کشور معمولاً با چهار تا پنج مانع جدی روبرو هستند که مهم‌ترین آن‌ها مسئله سرمایه‌گذاری است. توسعه شبکه به دلیل نیاز به تأمین تجهیزات فعال و غیرفعال، حفاری، کابل‌کشی، و پرداخت هزینه‌های شهرداری و مشتریان، بسیار هزینه‌بر است. در برخی نقاط، هزینه اجرای طرح برای هر مشترک تا ۵ تا ۷ میلیون تومان می‌رسد.
معاون مشتریان خانگی شرکت مخابرات ایران، دومین چالش را نبود تقاضای کافی دانست و تصریح کرد: فیبر نوری زمانی تقاضا پیدا می‌کند که مصرف اینترنت افزایش یابد و این موضوع مستقیماً به میزان محتوای داخلی، خدمات آنلاین و دسترسی به شبکه‌ها بستگی دارد. متأسفانه با فیلترینگ گسترده، میزان مصرف پایین می‌ماند.
زارعیان افزود: چالش سوم، پیچیدگی در دریافت مجوزهای حفاری از شهرداری‌هاست. البته قصد نداریم بگوییم شهرداری‌ها همکاری نمی‌کنند، اما گاهی تفاوت سلیقه در تعرفه‌گذاری یا رویه‌های اداری، پروژه‌ها را با تأخیر مواجه می‌کند. در برخی شهرها شورای شهر تعرفه مشخص می‌کند، در برخی دیگر خود شهرداری یا سازمان تنظیم.
به‌گفته وی، چالش چهارم، نبود حمایت‌های کافی دولتی است.
در همه کشورهای توسعه‌یافته، دولت برای چنین پروژه‌هایی مشوق‌هایی در نظر می‌گیرد. البته در ایران نیز کمک‌هایی شده، اما کافی نبوده است.
و در نهایت، چالش پنجم به مسائل تأمین تجهیزات مرتبط می‌شود.
به دلیل تحریم‌ها و مشکلات ارزی، واردات برخی تجهیزات با سختی مواجه است که روند توسعه را کند می‌کند.
لزوم مشوق‌های دولتی برای توسعه اتصال
زارعیان در پایان گفت: با وجود تمام مشکلات، توسعه شبکه فیبرنوری در کشور وضعیت مناسبی دارد، اما موفقیت کامل آن، منوط به این است که دولت در حوزه اتصال، مشوق‌هایی را در نظر بگیرد. چه به‌صورت مستقیم، چه غیرمستقیم، این حمایت‌ها می‌تواند موجب افزایش بهره‌برداری واقعی از شبکه شود.
