آداب و رسوم سنتی هر منطقه جلوه های زیبایی برای مهمانان دارد به ویژه اینکه آدابی که اکنون کم رنگ شده باشد و یا در کل از بین رفته باشد، آشنا شدن با این آداب و رسوم خالی از لطف نیست، آدابی که حتی اگر آن را لمس نکرده باشیم هم برای ما رنگ و بوی نوستالژی دارد و انسان را به سال های قبل می برد.
نوروز امسال گذر حافظیه به مجموعه ای از اتفاقات زیبا آراسته شده بود، با توجه به تقارن نوروز با ماه مبارک رمضان، بنری حاوی نوشتار معرفی خوراک، آداب و رسوم و جاذبه های گردشگری ماه مبارک رمضان نصب شده بود که مورد استقبال مهمانان نوروزی قرار گرفت، از «کلوخ اندازون» تا «خوراک های ماه مبارک رمضان» و جاذبه های گردشگری شهر شیراز در این بنر آمده بود.
آیین و آداب و رسوم مردم شیراز در ماه مبارک رمضان
ماه رمضان، در فرهنگ و اعتقاد دینی مسلمانان یکی از مهم ترین و مبارک ترین ماه های سال به شمار می آید و به نوعی نمادی از هویت دینی جامعه اسلامی شمرده شده است، این ماه مبارک به لحاظ اعتقادات شرعی و فرهنگی در میان مسلمانان ایرانی از جایگاه ویژه ای برخوردار است و مردم علاوه بر انجام فرائض دینی نسبت به انجام برخی آداب و رسوم محلی نیز اقدام می کنند، این رسوم، شیرین زمینه همدلی و همراهی بیشتر مردم را فراهم می کند و بر لذت این ماه مبارک می افزاید، این آداب و رسوم در سحرها و اقطارهای ماه رمضان جلوه بیشتری دارد، مردم از دیرباز با روش های مختلفی از جمله بانگ خروس، روشن کردن چراغ هایی در نقاط مرتفع شهر و گلدسته های مساجد، صدای نقاره و طبل و شیپور از مساجد، جار کشیدن در کوچه ها، صدای بوق حمام، کوبیدن دیوار همسایه و… از خواب بیدار و آماده روزه داری می شدند و در طول روز آداب و رسوم مختلفی را دنبال می کردند.
آیین «کلوخ اندازون»
شیرازی ها آخرین جمعه قبل از ماه مبارک رمضان را «کلوخ اندازون» می گویند، در این روز رسم است که مردم دسته دسته به گردشگاه های اطراف شهر رفته و روزی را به خوبی و خوشی به شام می رسانند، هرکس هر چیزی میل داشته باشد می خورد، چون معتقدند که ماه مبارک رمضان ماه عبادت است و در این ماه عزیز تنها باید به عبادت پرداخت بعضی به پیشواز ماه مبارک رفته و در روزهایی که بشود روزه گرفت، روزه می گیرند.
سحری
خوراک های سحری مفصل تر بود اما کسانی هم بودند که با سیلی صورت خود را سرخ می کردند، آنها از ترس شماتت همسایه سحر بیدار می شدند چراغ نفتی خود را روشن می کردند کاسه و بشقاب را به هم می زدند و سر و صدا ایجاد می کردند یعنی ما هم بیداریم و سحری می خوریم، هنگام سحر توپ میانداختند یکی لوله توپ نادری بیرون دروازه سعدی در صحرا نهاده بودند، مامور توپ، مقداری باروت در آن می ریخت و دهانه لوله را با پارچه های کهنه می انباشت با سمبه ای بزرگ آن را می فشرد و می کوفت توپچی سر ساعت معین آتش روی فتیله می نهاد و توپ را در می کرد شهر کوچک بود و سر و صداهای آلاینده کارخانجات و اتومبیل ها نبود و همه صدای آن را می شنیدند تا توپ نمی انداختند کسی افطار نمیکرد یا در زمان، سحری از خوردن و آشامیدن باز نمی ایستاد، اگر کسی برای بیدار شدن ساعت شماطه دار نداشت به همسایه خود سفارش میکرد که با دیوارک کوبیدن به دیوار مشترک ما را هم بیدار کن وقتی که بیدار میشدند با کوبیدن به دیوار پاسخ میدانند، یعنی ما بیداریم.
افطاری
روزه داران روزه خود را با نوشیدن یک استکان عرق گاوزبان گرم که با شکر شیرین شده بود یا با یک حبه خرما روزه خود را باز می کردند معمولا افطار بین ۲ نماز جماعت مغرب و عشا در مساجد انجام می شد، هنگام افطار توپ می انداختند و مردم صدای آن را در تمام شهر می شنیدند؛ غذای افطار اغلب عبارت بود از آبگوشت کوفته هلو، فرنی، ترحلوا، شامی پنیر و سبزی؛ افطاری دادن به روزه داران همواره جزو خیرات به حساب می آمده است. روزه دارم من و افطارم از آن لعل لب است // آری افطار رطب در رمضان مستحب است
شب زنده داری
شب های نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم ماه رمضان که شب های قدر بود، مردم شب زنده داری می کردند شب های احیا، تکیه ها، مسجدها و حسینیه ها مملو از جمعیت روزه دار می شد، شب های احیا با قرائت قرآن مجید خواندن دعای افتتاح دعای جوشن کبیر می گیرند که برای وعظ و خطابه به سحر می رسید، از یک ساعت مانده به سحر مناجات شروع می شد، جوان ها و مردان به پشت بام میرفتند و با صدای بلند و خوش با خدای بزرگ راز و نیاز می کردند، همسایگان از صدای مناجات بیدار می شدند، یکی از دلنشین ترین مناجات ها که با گریه و آوازی محزون به گوش مردم می رسید: یارب دل مارا توبه رحمت جان ده // درد همه را به صابری درمان ده
این بنده نداند که چه باید که چه می باید خواست // داننده تویی هر آنچه خواهی آن ده
روزه کله گنجشکی
بچه ها دوست دارند که هنگام سحر کنار سفره نشسته باشند پدر و مادرها هم بچه ها را تشویق میکنند که سحر بیدار بمانند و سحری بخورند بعضی از بچه ها تا نیمروز روزه دار می شد، بعضی بچه ها که آمادگی لازم در آنها پیدا شده روزه می گیرند بدان روزه کله گنجشکی می گویند، این کار در حقیقت نوعی تمرین است برای بچه ها تا زمانی که به سن تکلیف رسیدند روزه بگیرند.
روز «والون»
روز والون خانواده هایی که دختری را شوهر داده باشند در نخستین ماه رمضان پس از عروسی خود را موظف میدانند افطاری کاملی به نام روز» «والون تهیه کنند و همراه با گل برای عروس بفرستند از جمله ی این خوراکیها میتوان به رنگینک ،ترحلوا، کوفته ،هلو، کشمش پلو و قمبر پلو اشاره کرد.
حنای «سی تبارک»
حنای «سی تبارک» عبارت بود از حنایی که از اول ماه رمضان هر روز یک بار سوره «تبارک» (ملک) را خوانده بدان فوت کرده باشند، شب عید فطر این حنا را خیس کرده به سر دختر می بستند و باور داشتند که تا عید دیگر به خانه بخت خواهد رفت.
«چهل بسم الله»
در قدیم در روز ۲۱ ماه رمضان وقتی مردم در مساجد و تکایا برای مراسم شب احیا جمع می شدند، نزد افراد باسواد می رفتند و از آن ها می خواستند که هر کدام یک بسم الله بنویسند، هنگامی که تعداد بسم الله ها به ۴۰ تا می رسید آن کاغذ را داخل پارچه ی تمیزی کرده و معتقد بودند که برای دفع بلا و امراض سودمند است.
جمعه «ودوی» (الوداعی)
آخرین جمعه ماه مبارک رمضان مردم شیراز، نماز ظهر را در مسجد جمعه (جامع عتیق) که از بناهای عمرو لیث صفاری است با جماعت برگزار می کردند، جمعیت نمازگزار در این روز به حدی بود که شبستان بزرگ پر میشد و صحن و حیاط را هم در بر میگرفت در آن سال ها از بلندگو و میکروفون خبری نبود اقامه گوهای زیادی بین صف های نماز گزاران می ایستادند و با صدای بلند، تکبیر گفتند تا اعمال همه با امام جماعت همراه شود شیرازی ها به آخرین جمعه ماه مبارک رمضان جمعه الوداعی می گویند به نحوی که داخل تمام شبستان ها، ایوان ها، صحن مسجد، حتی دالان ها سجاده پهن است و زنان شهر هر کدام به نیت خاصی از پیش از ظهر و اوایل روز برای گرفتن جای مناسب به مسجد هجوم می آورند، یک دسته برای درست کردن ۴۰ بسم الله، جماعتی برای گرفتن دعای کیسه از دست آقا پیش نماز و امام جماعت مسجد، یک عده برای نوشتن دعای سیاه سرفه روی پوست کدو، یک گروه از دخترهای دم بخت به نیت گشایش بخت جمعی از زن های بی فرزند به قصد بچه دار شدن عده ای از زنان بچه دار به نیت گرفتن فرزندشان از شیر و خلاصه هرکسی به امید و نیتی به مسجد جامع میرفت.
برگزاری نماز عید فطر
برگزاری نماز عید فطر برگزاری نماز عید فطر هم در شیراز، دیدنی بود، زمانی که رئیس العلما، زنده ،بود صبح عید عده ای در منزل میرفتند تا ایشان را برای خواندن نماز عید به حرم مطهر آستانه سید علاالدین حسین (ع)، بیاورند رئیس العلما با عبای سفید و شمشیری در دست در جلوی جمعیت حرکت می کرد و جمعیت با فرستادن صلوات و گفتن تکبیر او را همراهی می کردند.
عید فطر
شب عید فطر مردم فطریه را هر اندازه باشد به تعداد افراد خانواده کنار می گذارند در این شب هرکس سعی می کند در خانه خودش باشد، چون اگر جایی بماند صاحبخانه موظف است، فطریه او را هم بپردازد.
خوراک های ویژه ماه مبارک رمضان در شیراز
در ماه رمضان قیافه شهر عوض می شد کاسب ها، مهربان تر می شدند غذاها رنگ و بوی بهتری می گرفت و مردم هم با عبادت و خودسازی سعی می کردند که بهترین باشند، دکان های خوراک پزی که فرنی، ترحلوا و کله پاچه می پختند تا ساعت سه بعدازظهر در دکان را باز نمی کردند و چیزی به مشتری نمی فروختند، هنگام افطار فروشندگان با صدای بلند مردم را به خرید تشویق می کردند: «روزگار حسینی روزه را با نازک بگشایی»؛ قصاب ها یخچال نداشتند کشتار را روزانه به اندازه ای که فروش داشتند، انجام می دادند و برای چشم نواز شدن گوشت و از بین رفتن زشتی کشتار، لاشه گوسفند را شیله می کردند، لاشه را به قناره (چنگک) آویزان و لایه های چربی آن را به صورت نردبانی چهار سانت به چهار سانت روی هم برمی گرداندند و بین لایه ها برگ سبز نارنج می نهادند تا زیبا شود، میوه فروشان و سبزی فروشان با انصاف تر و به خدا و خلق نزدیک تر می شدند.
به طور کلی خوراک هایی در این ماه بیشتر طرفدار دارد که چاشنی داشته باشد از شیرینی ها زلیبی و بامیه است که بین مردم رواج کامل دارد نان شیرین فروش ها در این ماه بازار گرمی دارند، نوعی نان شیرین تهیه می کنند، به نام نان چایی که هنگام افطار قبل از غذا می خورند، این را با چای میل می کنند کسی که از روزه در می آید، ابتدا یک استکان عرق گاوزبان می خورد، شیرازی ها می گویند روزه سرد است و عرق گاو زبان گرم را می خورند که سردی آن را از بین ببرد، بعضی هم روزه شان را با خوردن چند کله خرما می گشایند، رنگینک، ترحلوا، کوفته هلو، کشمش پلو، قنبر پلو، انواع آبگوشت ها و آش کشک از دیگر خوراکهای مردم شیراز قدیم در ماه رمضان است.
طرز تهیه رنگینک
رنگینک از دسرهای خوشمزه و مقوی است و در تمام شهرهای جنوب تهیه می شود، ابتدا مقداری خرما، گرفته هسته آن را بیرون می کشندف بعد مقداری مغز گردو را بو داده و در میان خرما، نهاده سپس خرماها را در بشقاب میچینند تا تمام بشقاب پر شود؛ آنگاه آرد و روغن تهیه کرده روی خرماها را با لایه از آرد و روغن می پوشانند روی آن خاک قند و دارچین میریزند و می گذارند تا خنک شود؛ حالا رنگینک آماده خوردن است.
زلیبی و بامیه
زلیبی و بامیه نوعی شیرینی است که بیشتر در ماه رمضان تهیه و مصرف می کند امروزه در شیراز هم مثل جاهای دیگر خیلی از مردم به آن زولبیا می گویند.
هر که یخنی و کماچ است مراد دل او // از برکاک و زلیبی سفرش باید کرد – شیخ ابواسحاق (اطعمه)
نان کشمش اگر بیاییم هیچ // راستگویی زلبیا باشد (مسعود سعد، لغت نامه دهخدا)
طرز تهیه کوفته هلو
مواد لازم گوشت نرگسی هویج نخودچی، گل، سرکه شیره یا شکر آبلیمو و روغن حیوانی (روغن خوبو) ابتدا مقداری گوشت کوبیدنی را همراه با پیاز نمک و زردچوبه را در جوقن (هاون سنگی) ریخته خوب می کوبند آنگاه نخود چی گل را هم کوبیده، الک می کنند.
سپس گوشت کوبیده و آرد نخودچی را مخلوط کرده و می کوبند مقداری نرگسی (هویج) را زنده کرده و همراه با گوشت و نخودچی مجدد می کوبند، بعد مجددا پیاز داغ می گیرند، آنگاه از کوبیده ،گوشت نخودچی و نرگسی برداشته کوفته هایی اندازه هلو درست می کنند، وسط این کوفته مقداری پیاز داغ می گذارند کوفته ها که آماده شد همگی را سرخ می کنند، بعد مجدد پیاز داغ می گیرند و آب در آن ریخته می گذارند خوب بجوشد، مقداری از نرگسی را هم رنده کرده در آبگوشت می ریزند پس از مدتی کوفته ها را یکی یکی در آبگوشت می ریزند می گذارند تا بجوشد، آنگاه برای چاشنی (مزه) آن بعضی سرکه شیره و بعضی هم مقداری شکر و آبلیمو به آن اضافه می کنند، چون کوفته هلو آماده شد روی آن مقداری نعنا داغ می ریزند، حالا کوفته هلو آماده است، این غذای خوشمزه را شیرازی ها در هنگام افطار میل می کنند.
طرز تهیه قنبر پلو
مواد اولیه گوشت، نخودچی گل، مغز گردو، کشمش، شیره انگور، رب انار، پیاز، زردچوبه، نمک، برنج، روغن خوبو. ابتدا گوشت و نخود چی را جداگانه در جوقن (هاون) می کویند، آنگاه آرد نخودچی را الک می کنند بعد گوشت و آرد نخودچی را مخلوط کرده چند دانه پیاز در آن کوتراش (رنده) رنده می کنند و از آن کوفته ریزه یا کله گنجشکی درست کرده در روغن سرخ می کنند گردو، پیاز و کشمش را هم جدا جدا سرخ می کنند، برنج را در دیگ می ریزند تا بپزد هنگام دم کردن، برنج کوفته ریزه، گردو پیاز و کشمش را لای برنج میگذارند و اجازه می دهند که کمی دم بکشد. آنگاه شیره و رب انار را روی آن ریخته رنده کرده همراه با گوشت و نخود چی مجدد میکوبند بعد پیاز داغ می گیرند. آنگاه می گذارند تا برنج خوب دم بکشد حالا قنبرپلو آماده است؛ این پلو چون با رب انار پخته می شود، تیره رنگ است به این نام مشهور است.
طرز تهیه ترحلوا
ترحلوا یکی از انواع حلواهای سنتی و خوشمزه ایرانی است که اصالت آن متعلق به شهر شیراز است.
مواد اولیه نشاسته، شیر، آرد، برنج، آب، گلاب، شکر، زعفران
ابتدا یک ظرف مناسب انتخاب می کنیم سپس آب سرد را درون ظرف می ریزیم نشاسته را به آب اضافه می کنیم سپس خوب مخلوط می کنیم تا نشاسته در آب حل شود. سپس یک ظرف جداگانه برمی داریم شیر را درون ظرف می ریزیم بعد آرد برنج را به ظرف حاوی شیر اضافه می کنیم سپس خوب مخلوط می کنیم تا آرد برنج در شیر به طور کامل حل شود حالا مخلوط نشاسته و آب را از صافی رد می کنیم و به ظرف حاوی مخلوط شیر و آرد برنج اضافه می کنیم سپس روی حرارت قرار می دهیم. مدام هم می زنیم وقتی به غلظت فرنی رسید شکر اضافه می کنیم سپس شکر را مخلوط می کنیم تا ذرات شکر حل شود. وقتی مواد غلیظ تر شد، گلاب را اضافه می کنیم سپس حرارت را بسیار ملایم می کنیم و به مدت یک ساعت مدام هم می زنیم تا مواد ته نگیرد، حالا وقتی رد قاشق روی حلوا ماند، یعنی غلظت حلوا مناسب است، در ادامه یک ظرف مناسب انتخاب می کنیم، سپس درون آن را با مقداری روغن چرب می کنیم نیمی از مواد را داغ داخل ظرف مورد نظر می ریزیم نیمی دیگر از حلوا را با زعفران مخلوط می کنیم ترحلوا را به مدت سه تا چهار ساعت درون یخچال قرار می دهیم تا خودش را ببندد، با قطر تقریبی هفت سانت به صورت لوزی لوزی بریده می شد.
خوردن کله پاچه در شب بیست و هفتم
رسم است که در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان، شیرازی ها کله پاچه می خورند و این رسم در دیگر نقاط فارس هم متداول است خوردن کله پاچه همراه با شادی و جشن و سرور است، این کله پاچه را به نیت ابن ملجم میخورند و هنگام خوردن بر ابن ملجم لعنت می فرستند.
جاذبه های گردشگری شیراز در ماه مبارک رمضان
اماکن مختلفی در شیراز وجود دارند که در ماه مبارک رمضان رنگ و بوی این ماه را می گیرند و از آغاز ماه مبارک تا پایان آن، میزبان رویدادهای گوناگونی می شوند، این بناها در بعد گردشگری مذهبی و زیارتی شیراز در ماه مبارک رمضان نقش مهمی ایفا می کنند.
حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع)
مردم شیراز از گذشته های دور تاکنون عادت دارند که روز اول حضرت شاهچراغ (ع) می روند و معمولا تا زمان افطار آنجا می مانند و اولین افطار خود را در ماه رمضان را در حرم مطهر می خورند از برنامه هایی که هر روز ماه رمضان در حرم حضرت شاهچراغ (ع) صورت می پذیرد جز خوانی قرآن است، در این برنامه مردم در یکی از رواق ها جمع می شوند و یک قاری ممتاز جزء قرآنی مربوط به آن روز را تلاوت می کند و حضار نیز همراه او قرآن را تلاوت می کنند، شب های جمعه ماه رمضان در حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع) مراسم احیا برگزار می شود و شب تا سحر زوار به مناجات با خدا می پردازند با فرارسیدن شب های قدر مردم شیراز از سرتاسر شهر در حرم حضرت شاهچراغ (ع) جمع شده، احیا گرفته و دعاهای جوشن کبیر، ابو حمزه ثمالی و قرآن به سر را قرائت می کنند، به علاوه شب بیست و هفتم نیز در حرم مطهر مراسم احیا برگزار می شود، مردم شیراز، پس از راهپیمایی روز جهانی قدس در این حرم مطهر تجمع می کنند، با پایان ماه ضیافت الهی و حلول ماه شوال نماز عید فطر در حرم حضرت شاهچراغ (ع) اقامه می شود و مردم شیراز توفیق یک ماه بندگی را در حرم مطهر جشن می گیرند.
حرم های مطهر آستانه سید علاالدین حسین (ع) و علی بن حمزه (ع)
حرم مطهر آستانه سید علاالدین حسین (ع) در محله «بالاکفت» و حرم مطهر حضرت علی بن حمزه (ع) در شمال دروازه اصفهان قرار دارد، این دو امامزاده مشهور شیراز نیز میزبان مردمی است که در آغازین روز ماه مبارک رمضان به زیارت شان میروند و تا زمان افطار در حرم می مانند و روزه خود را در حرم باز می کنند، همچنین جز خوانی روزانه قرآن، مراسم احیای شب های قدر و برگزاری نماز عید فطر از دیگر برنامه های این ۲ حرم مطهر در ماه مبارک رمضان است، آستانه سید علاالدین حسین (ع) با داشتن رصدخانه امکان رویت هلال ماه رمضان و عید فطر را نیز دارد، علاوه بر این ۲ امامزاده بسیاری از مساجد و امامزادگان سطح شهر مراسم جزء خوانی قرآن کریم احیای شب های قدر و نماز عید فطر را برگزار می کنند و در روز عید فطر با نان و پنیر و سبزی از نمازگزاران پذیرایی می کنند.
باباکوهی
مردم شیراز در طول تاریخ عادت داشته اند برای رویت هلال ماه رمضان و عید فطر به بالای کوه باباکوهی بروند تا به دور از نور شهر بهتر بتوانند هلال ماه نو را ببینند و متوجه آغاز یا پایان ماه رمضان شوند.
مسجد حاج علی
این مسجد در ضلع شرقی مدرسه خان و روبروی محل قدیم میدان علافها واقع شده است. حاج علی چکمه دوز از تجار خیراندیش روزگار قاجار است که این مسجد را در محله اسحاق بیگ ساخت از آداب مسجد حاج علی برگزاری نماز حضرت فاطمه زهرا (س) در شنبه شب های ماه رمضان و دیگر اوقات سال است. همچنین آخرین پنجشنبه ماه مبارک مسجد حاج على نماز جعفر طیار اقامه می شود.
مسجد طبالیون
این مسجد که در شمال مسجد جامع عتیق قرار دارد در فرهنگ مردم شیراز به امام حسن مجتبی(ع) منسوب است. مردم شیراز اعتقاد دارند که امام حسن مجتبی (ع) در زمان خلافت خود به شیراز تشریف آورده اند و در این مسجد نماز گزارده اند به همین دلیل در روز نیمه ماه مبارک رمضان که سالروز میلاد نورانی آن امام همام است در این مسجد مراسم مذهبی برگزار می شود.
زورخانه های شیراز
یکی از رویدادهای ماه رمضان در شیراز برگزاری ورزش باستانی در زورخانه های سطح شهر پس از افطار است، ورزشکاران پس از اتمام روزه و افطار کردن به زورخانه می آیند و در ماه شهادت امام علی (ع) همراه با ورزش ذکر یا علی (ع) می گویند.
دارالسلام و دارالرحمه
مردم شیراز به رسم عادت دیرینه خود در ایام شهادت امیرالمؤمنین (ع) به آرامستان های کهن و کنونی شهر جهت زیارت درگذشتگان خود می روند.
مسجد آقا احمد
این مسجد تاریخی در خیابان لطفعلیخان و در نزدیکی چهارراه مشیر قرار دارد از برنامه های این مسجد احیای هر سی شب ماه مبارک رمضان است که از شب تا سحر انجام می شود و مردم به عبادت و مناجات با پروردگار خود می پردازند.
مسجد بغدادی و امامزاده شاه دولتعلی (ع)
در شیراز بسیاری از مساجد حسینیه ها و امامزادگان هستند که در بعضی روزهای ماه مبارک رمضان به مردم افطاری مفصل و شام می دهند، مسجد بغدادی در محله سردزک و بقعه امامزاده شاه دولتعلی در محله بالاکفت از اماکن متبرک های هستند که به این سنت حسنه عمل می کنند.
مسجد آقالر
مسجد تاریخی آقالر در محله لب آب و گذر منصوریه واقع است و یکی از ده ها مسجد بافت تاریخی و از صدها مسجد شهر است که هر شب پس از نماز مغرب و عشا از نمازگزاران با افطاری ساده ای مثل خرما و عرق گل گاوزبان یا بیدمشک و نسترن پذیرایی می کند.
مسجد عتیق و مسجد فتح
مسجد جامع عتیق به عنوان کهن ترین مسجد شیراز میزبان مراسمی تاریخی به نام جمعه الوداعی است که در آخرین جمعه ماه مبارک رمضان برپا می شود، در این مراسم بانوان شیرازی از صبح به مسجد می روند و مشغول اعمالی همچون نماز حاجت دعای توسل دعای رزق (کیسه)، دعای ۴۰ بسم الله، دعای شفای بیماران، پخت حلوا شکری، دوختن لباس نوزاد و… می شوند، بعدازظهر نیز به مسجد فتح (کنار) پایانه احمدی می روند و در آنجا شمع روشن می کنند و نماز تحیت می خوانند.
علی محمدی از تهران که خود را فرهنگی معرفی کرد به دقت بنر مذکور را می خواند و گفت: برخی آداب مثل روزه کله گنجشکی و خوردن کله پاچه در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان، در سایر شهرها هم وجود دارد اما آداب و رسوم شیراز برای من قابل توجه است.
برای خانمی اهل آذربایجان شرقی که با لهجه خاص خودش گفت: به دنبال آموزش کامل غذاها و خوراک های شیرازی خواهم رفت و از این استفاده خواهم کرد.
سه جوانی که به ما برخورد کردند، عنوان کردند، آیا هنوز هم ترحلوا در شیراز تهیه می شود، که آدرس یکی از پزندگان شیراز را گرفتند.
«کلوخ اندازون» مورد توجه یکی از بازدیدکنندگان قرار گرفته است، وی گفت: کاش در این زمان که فضای مجازی هم آمده این رسوم احیا می شد و می توانستیم رسوم خود را ببینیم، مثلا توپ در کردن بسیار توجه من را جلب کرد و دوست داشتم می توانستم به زمان سفر کنم و این اتفاقات را ببینم.
عمده مردم با گوشی هایی که در اختیار دارند از این بنر عکس گرفته و مطالب آن را مطالعه می کنند، یکی از این افراد گفت: جمع این مطالب کار مفیدی بوده اما خواندن کامل آن نیاز به زمان دارد و برخی هم چشمشان ضعیف است کامل نمی توانند مطالب را مطالعه کنند، اگر مثل گالری شهری ایجاد شده بود بسیار بیشتر مورد استفاده قرار می گرفت.
